Mỹ tìm người huấn luyện điệp viên như thế nào

Trước khi được triển khai ở nước ngoài, các điệp viên quân đội Mỹ được huấn luyện những kỹ năng sống còn cũng như thu thập thông tin trong những môi trường thù địch và nguy hiểm bởi các công ty an ninh tư nhân.

Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA) trực thuộc Lầu Năm Góc có dự án ký hợp đồng trị giá 20 triệu USD thuê 6 công ty an ninh tư nhân - trong đó bao gồm Academi, "hậu duệ" của Balckwater, với ông chủ và ban giám đốc điều hành mới - để huấn luyện cho các điệp viên quân đội Mỹ.

Nhân viên Blackwater bảo vệ Điện Cộng hòa ở Iraq.

Sau nhiều tai tiếng, Blackwater đổi tên công ty thành Xe Services vào năm 2009, và đến cuối tháng 12/2011 mang tên mới là Academi với ông chủ và ban giám đốc điều hành hoàn toàn mới. Tháng 8 vừa qua, ông chủ mới của Academi có thỏa thuận với Bộ Tư pháp Mỹ rằng công ty sẽ nộp phạt số tiền 7,5 triệu USD để giải quyết "những vấn đề pháp lý" mà các cựu giám đốc điều hành và ông chủ cũ (bao gồm người sáng lập Blackwater là Erik Prince) để lại.

"Những vấn đề pháp lý" mà Blackwater để lại liên quan đến 17 vụ vi phạm luật pháp, trong đó bao gồm tội buôn bán vũ khí trái phép và cung cấp dịch vụ an ninh cho các chính quyền nước ngoài mà không được chính quyền Mỹ phê chuẩn.

Năm 2010, Blackwater đã đồng ý trả 42 triệu USD tiền phạt đối với gần 300 vụ vi phạm luật buôn bán vũ khí của Mỹ. Tuy nhiên, Ban giám đốc điều hành mới của Academi nhấn mạnh rằng hiện nay công ty không còn dính dáng đến Blackwater hay Xe Services nữa, họ đang trải qua giai đoạn cải tổ cũng như kiểm toán triệt để.

Theo tuyên bố của Academi, công ty hiện đang cố gắng hoạt động để trở thành nhà cung cấp dịch vụ an ninh hàng đầu của Mỹ và Blackwater hoàn toàn không còn tồn tại. Tuy nhiên, một số người vẫn còn chưa mấy tin tưởng Academi đồng thời phê phán chính quyền Mỹ thiếu cân nhắc đến những hành động sai trái của Blackwater trước kia. Scott Horton, biên tập tờ Harper's, cho rằng "Blackwater hoạt động dưới sự che chở của chính quyền Mỹ. Họ đã thay đổi tên gọi và nhân sự hai lần song tai tiếng vẫn còn đó".

Dự án huấn luyện an ninh mới của DIA được thông báo cùng với thời điểm Washington báo động về khả năng của một nhóm chiến binh cực đoan trong việc tiến hành cuộc tấn công chết người nhằm vào sứ quán Mỹ ở thành phố cảng Benghazi của Libya vào đúng ngày kỷ niệm lần thứ 11 sự kiện khủng bố ở Mỹ ngày 11/9/2001. Quân đội Mỹ và Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) đã tiến hành các chiến dịch máy bay do thám không người lái trên bầu trời Libya vào suốt thời gian qua, nhưng các chuyên gia cho rằng các chiến binh cực đoan sử dụng con người để thông tin liên lạc cho nên các công cụ gián điệp điện tử tinh vi của Mỹ không phát hiện được.

Trung tướng quân đội Mỹ Michael Flynn, tân giám đốc DIA, cũng bày tỏ mối lo ngại về điểm yếu này của mạng lưới tình báo điện tử Mỹ. Hiện nay, M.Flynn có ý tưởng xây dựng một mạng lưới tình báo hoàn toàn sử dụng con người cho Lầu Năm Góc và coi đây là ưu tiên hàng đầu cho 5 năm tới để ngăn chặn mọi sự xâm nhập vào các mục tiêu quốc phòng chiến lược. Theo Flynn, chương trình hợp đồng huấn luyện các kỹ năng sống còn khi thu thập thông tin tình báo ở những vùng nguy hiểm cho điệp viên nhằm mục đích không để xảy ra những vụ tương tự như Sứ quán Mỹ ở Benghazi trong tương lai.

Các chuyên gia phân tích cho rằng có lẽ đây là hợp đồng đầu tiên của quân đội Mỹ mà Academi nhận được sau khi cởi bỏ hai lớp áo Blackwater và Xe Services. Về phía mình, người phát ngôn của Academi cho biết công ty sẽ có câu trả lời về vấn đề khi việc ký kết hợp đồng chính thức hoàn tất. Nhưng dù sao, người ta cũng tin rằng hợp đồng của DIA là cơ hội lớn cho Academi chứng minh rằng những ngày buôn lậu vũ khí, lạm dụng ma túy và giết người lan tràn của Blackwater - như vụ nổ súng bừa bãi ở Quảng trường Nisour thủ đô Baghdad, Iraq vào năm 2007 - đã lùi hẳn vào quá khứ.

Zalmai Khalilzad, đại sứ Mỹ ở Iraq (giữa) được nhân viên Blackwater bảo vệ. Ảnh chụp tháng 10/2005.

Sau khi giã từ Blackwater và Xe Services, Academi bộc lộ ý muốn quay trở lại Iraq với tư cách là "nhà cung cấp những giải pháp an ninh" hàng đầu thế giới. Ted Wright, tân Giám đốc điều hành của Academi, nói với báo giới rằng mục tiêu của họ là "cung cấp các dịch vụ an ninh và huấn luyện cho các cơ quan an ninh".

Ban lãnh đạo mới của Academi có mặt cựu Bộ trưởng Tư pháp John Ashcroft và hai cố vấn của cựu tổng thống Mỹ Bill Clinton là Jack Quinn và Suzanne Folson (hai quan chức hàng đầu của công ty bảo hiểm khổng lồ AIG). Riêng Ted Wright cũng xuất thân từ môi trường quân đội. Tất cả những nhân vật này đều dày dạn kinh nghiệm trong quản lý khủng hoảng. Và toàn bộ nhân viên mới của Academi cũng là những người từng giữ chức vụ quan trọng trong chính quyền Mỹ.

Academi cũng hoạt động theo truyền thống của Blackwater và Xe Services, tức là tìm kiếm những hợp đồng lớn từ chính quyền Mỹ để bảo vệ các nhà ngoại giao, nhân viên cứu trợ và thậm chí quân đội tại những khu vực nguy hiểm cao - đó là trọng tâm của Academi được công bố trên trang web của công ty. Ted Wright giải thích tên gọi "Academi" nhằm truyền đạt ý nghĩa "chúng tôi tiên phong trong lĩnh vực huấn luyện".

"Cơ sở huấn luyện đặc biệt" của Academi nằm ở Moyock, bang North Carolina, miền nam nước Mỹ, có trách nhiệm huấn luyện sĩ quan cảnh sát, chuyên gia y tế phản ứng nhanh tại hiện trường và cả binh sĩ Mỹ. Đặc biệt, Academi sẽ không hoạt động như gián điệp của CIA", Ted Wright cho biết.

Trong quá khứ, Xe Services thường liên kết ngầm với các công ty bình phong hay công ty con để hoạt động, ví dụ hợp tác với Kaseman để giành hợp đồng an ninh trị giá 10 tỷ USD của Bộ Ngoại giao Mỹ vào năm 2010. Ted Wright cam đoan rằng Academi sẽ không đi theo con đường mờ ám đó mà tất cả công ty con của Academi trong tương lai "sẽ có tên gọi "Academi" trước mặt tiền".

Ted Wright cam kết sẽ đề ra "bộ quy tắc ứng xử mới" cho nhân viên cũng như những người phụ trách huấn luyện của công ty, đồng thời hứa hẹn có "trách nhiệm giải trình và minh bạch" về mọi hoạt động của công ty, rằng Academi sẽ không buôn lậu vũ khí, lạm dụng ma túy hay sát hại dân thường ở các vùng chiến sự.

Ted Wright cũng nói rằng sự quay trở lại Iraq sẽ là thách thức vô cùng to lớn cho Academi, bởi vì sau vụ nổ súng giết chết 8 người ở Quảng trường Nisour ở thủ đô Baghdad, chính quyền Iraq đã tước giấy phép hoạt động của Blackwater vào ngày 17/9/2007. Nhưng trong tình hình rối ren tới đây khi binh sĩ Mỹ rút khỏi Iraq, các chuyên gia nhận định rằng các công ty an ninh tư nhân như Academi bảo đảm an ninh một cách hiệu quả. Để làm được điều đó tất nhiên Academi phải thuyết phục được người Iraq rằng Academi là công ty "chuyên nghiệp, có phẩm cách, danh dự và liêm chính".

Theo CAND