Dự luật vừa được Chính phủ Nhật Bản thông qua cho phép Chính phủ phát hành trái phiếu trị giá 38,3 nghìn tỷ yên (tương đương 480 tỷ USD). Việc phát hành trái phiếu có thể giúp tăng thêm 40% ngân sách quốc gia trong tài khóa hiện nay. Trước đó, Chính phủ Nhật Bản đã không thể thông qua Dự luật trên tại kỳ họp Quốc hội thường kỳ kết thúc hồi cuối tháng 9 vừa qua do bế tắc chính trị tại Quốc hội phân quyền, nơi phe đối lập chiếm đa số tại Thượng viện. Phe đối lập do Đảng Tự do - Dân chủ cầm đầu cho biết chỉ đồng ý hợp tác nếu Thủ tướng Noda sớm giải tán Hạ viện và tổ chức tổng tuyển cử vào ngày 9-12 tới. 

 

Trong bài diễn văn chính sách đọc tại phiên họp bất thường của Quốc hội ngày 29-10, Thủ tướng Noda đã yêu cầu các đảng đối lập hợp tác để thông qua các dự luật quan trọng, trong đó có dự luật cho phép Chính phủ phát hành trái phiếu để bù đắp thâm hụt ngân sách, một động thái được coi là tối cần thiết nhằm ngăn chặn nguy cơ Chính phủ sẽ cạn kiệt ngân sách hoạt động vào cuối tháng 11. Theo ông Noda, nếu những bế tắc chính trị hiện nay liên quan tới dự luật tài trợ thâm hụt ngân sách không được giải quyết, các cơ quan nhà nước sẽ phải ngừng hoạt động, gây ảnh hưởng tới cuộc sống hàng ngày của người dân và ngăn cản sự phục hồi kinh tế. Theo thống kê, trong nửa đầu tài khoá 2012 (từ tháng 4 đến 9-2012), Nhật Bản chứng kiến mức thâm hụt tăng tới 90,1% so với cùng kỳ năm 2011 và là mức cao nhất kể từ khi Bộ Tài chính Nhật Bản bắt đầu công tác thống kê từ năm 1979.

 

Ngoài việc dọn đường cho Chính phủ phát hành công trái bù đắp thâm hụt ngân sách tài khóa 2012, ông Noda còn nói rằng Chính phủ của ông vẫn cần thúc đẩy các cuộc cải cách, trong đó có cải cách chế độ bầu cử và cải cách xã hội, trước khi giải tán Hạ viện. Đối với lĩnh vực ngoại giao, ông Noda khẳng định sẽ bảo vệ lãnh thổ và lãnh hải, lời khẳng định được cho là ám chỉ đến tranh chấp hiện nay giữa Nhật Bản với hai nước láng giềng Trung Quốc và Hàn Quốc về chủ quyền các chuỗi đảo trên Biển Hoa Đông.

 

Việc thảo luận Dự luật nói trên tại Quốc hội thu hút sự chú ý của dư luận Nhật Bản vì nó là một trong những điều kiện mà Thủ tướng Noda đặt ra để giải tán Hạ viện. Chính phủ Nhật Bản cũng đã trì hoãn một số khoản chi tiêu công, trong đó có các trợ cấp cho các chính quyền địa phương cũng như cho các trường đại học quốc gia lần đầu tiên kể từ cuối Chiến tranh Thế giới II. Mặc dù vậy, nhiều khả năng Chính phủ vẫn phải tạm dừng chi tiêu công từ cuối tháng 11.

 

Trước đó, trong cuộc họp Chủ tịch Đảng Tự do - Dân chủ và Đảng Công Minh hồi giữa tháng 8, Thủ tướng Noda đã đồng ý sẽ sớm giải tán Hạ viện nhưng không đưa ra mốc thời gian cụ thể. Tuy nhiên, giới chuyên môn đánh giá nỗ lực trì hoãn tổ chức tổng tuyển cử sớm là khó khăn với ông Noda do hiện tỉ lệ ủng hộ nội các do ông đứng đầu đã xuống dưới mức 30%, một tỉ lệ được đánh giá là không thể đảo ngược.