Theo báo cáo, vào thời điểm Trung Quốc (TQ) bắt đầu tuyên bố chủ quyền ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, CIA đã điều tra và kết luận Nhật có căn cứ thuyết phục hơn để tuyên bố chủ quyền.
Báo cáo đưa ra các chứng cứ như sau:
- Một bản đồ thế giới do Hồng vệ binh TQ xuất bản năm 1966 ghi quần đảo Senkaku/Điếu Ngư nằm ngoài biên giới TQ.
- Một bản đồ khác của TQ vẽ quần đảo này thuộc quần đảo Ryukyus (tỉnh Okinawa của Nhật hiện nay).
- Không có bản đồ nào của lãnh thổ Đài Loan thể hiện quần đảo này thuộc lãnh thổ TQ.
- Một bộ sưu tập bản đồ xuất bản ở châu Âu không thể hiện quần đảo Senkaku/Điếu Ngư thuộc chủ quyền TQ.
- Một bản đồ thế giới năm 1967 của Liên Xô cũ vẽ hải đồ ghi nhận quần đảo này trong lãnh thổ Nhật.
Hải đăng, bãi trực thăng và bến tàu của Hàn Quốc trên đảo Suhdo (quần đảo Dokdo/Takeshima). Ảnh: JOHN M. RODGERS
Báo cáo mới giải mật của CIA ghi nhận nguyên nhân tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư xuất phát từ tài nguyên năng lượng ở vùng biển này (dự trữ năng lượng lớn ở Senkaku/Điếu Ngư được công bố hồi cuối thập niên 1960).
Hồi tháng 4-1978, Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ đã soạn bản ghi nhớ cho ông Zbigniew Brzezinski, cố vấn của Tổng thống Jimmy Carter, xác định thái độ của Mỹ là không làm tổn hại đến Nhật nhưng Mỹ đứng ngoài vấn đề tranh chấp lãnh thổ giữa Nhật và TQ.
Trong khi đó, căng thẳng giữa Hàn Quốc và Nhật về quần đảo tranh chấp Dokdo/Takeshima gia tăng trở lại.
Hôm 4-10, chính phủ Hàn Quốc đã tổ chức đưa một đoàn nhà báo nước ngoài đến thăm quần đảo bằng máy bay trực thăng. Đoàn nhà báo gồm 13 phóng viên của các báo lớn như Finacial Times và BBC (Anh), FAZ (Đức), Le Figaro (Pháp), IHT, CNN và Washington Post (Mỹ).
Tại cuộc họp báo ở Tokyo (Nhật) ngày 5-10, Ngoại trưởng Koichiro Gemba thông báo Nhật đã gửi công hàm qua các kênh ngoại giao để phản đối chuyến thăm này.
Đài Tiếng nói Mỹ (VOA) cho biết người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nhật tuyên bố Hàn Quốc tổ chức chuyến thăm là điều đáng tiếc và hoàn toàn không thể chấp nhận được.
Theo báo Asahi Shimbun (Nhật), Cục Văn hóa và Thông tin thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hàn Quốc tổ chức chuyến thăm.
Báo Chosun (Hàn Quốc) dẫn nguồn tin từ quân đội Hàn Quốc hôm 4-10 xác nhận ngày 21-9, tàu khu trục Ariake của hải quân Nhật đã xuất hiện cách quần đảo Dokdo/Takeshima 48 km và tổ chức các bài tập cất cánh, hạ cánh cho máy bay trực thăng hải quân SH-60.
Quân đội Hàn Quốc đã triển khai một máy bay chiến đấu F-15K, một máy bay trực thăng vận tải quân sự Lynx và một tàu khu trục đến chặn. Sau khi máy bay trinh sát P-3C của Hàn Quốc phát cảnh báo, tàu Nhật đã rời đi.
Ngày 5-10, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Satoshi Morimoto xác nhận sự việc nêu trên nhưng khẳng định tàu Ariake tập trận ở hải phận quốc tế.
Hãng tin Yonhap (Hàn Quốc) dẫn nguồn từ Bộ Tổng tham mưu liên quân Hàn Quốc cho biết các tàu tuần tra Nhật đến gần quần đảo Dokdo/Takeshima 71 lần trong chín tháng đầu năm nay.
THIÊN ÂN - LÊ LINH
Theo PLTPHCM