Nước cờ của Thủ tướng Israel

 Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang được đánh giá là "không có đối thủ" trong việc giành lá phiếu ủng hộ của cử tri. Ông vừa dùng quyền hạn của mình để tuyên bố tổ chức bầu cử sớm, dự kiến vào tháng 2/2013. Đây là một nước cờ cực kỳ khôn ngoan của ông Netanyahu, vì vào lúc này, không một đối thủ nào ở Israel có thể thắng nổi ông.

 Xét về thời điểm thì việc tổ chức bầu cử vào tháng 2/2013 là hoàn toàn hợp lý, bởi khi đó nước Mỹ - đối tác chiến lược của Israel đã có Tổng thống mới, và nếu thắng cử, ông Netanyahu có thể điều chỉnh chính sách mới trong quan hệ với Mỹ, theo hướng hàn gắn lại quan hệ 2 nước sau những trục trặc vừa qua (xoay quanh các vấn đề về Palestine và Iran). Quan trọng hơn, đây là thời điểm "vàng" của Netanyahu, với uy tín đang lên cao nhờ chiêu bài "tấn công" vào chương trình hạt nhân của Iran.

Thời điểm hiện tại, dường như chẳng có chính khách nào ở Israel đủ sức so tài với Netanyahu. Trải qua một năm nhiều biến động do những khó khăn về kinh tế trong nước, khiến cho có lúc tỉ lệ ủng hộ của cử tri dành cho ông xuống rất thấp, còn 29% vào mùa hè 2011. Nhưng ngay cả khi khó khăn nhất, Netanyahu cũng hơn chính khách về nhì, Shelly Yacimovich của đảng Lao động gần gấp đôi tỉ lệ ủng hộ. Bây giờ, khi mà tỉ lệ ủng hộ dành cho ông Netanyahu đã tăng trở lại trên 50%, bà Yacimovich càng khó theo kịp ông Netanyahu, nói gì đến việc đánh bại ông. Yacimovich có cha mẹ từng là nạn nhân trong lò sát sinh Holocaust của phát xít Đức và may mắn sống sót.

Trong vai trò một nhà báo, Yacimovich đã tạo nên tên tuổi khá tốt, và kể từ khi dấn thân vào chính trị, đã nhận được nhiều lời tán dương vì các chính sách đối nội hợp lý. Nhưng về đối ngoại thì đây là nhược điểm lớn của Yacimovich, vì bà chưa từng có kinh nghiệm đối ngoại, do đó rất khó để giải quyết các vấn đề gai góc như Iran và Palestine. Dư luận báo chí Israel thậm chí đặt thẳng vấn đề là Yacimovich hoàn toàn không có khả năng đấu trí với các nhà lãnh đạo tôn giáo của Iran.

Thủ tướng Israel B.Netanyahu tuyên bố bầu cử sớm.

Ngoài Yacimovich còn có hàng loạt tên tuổi đang nổi lên khác, trong đó có thể kể cựu phát thanh viên truyền hình Yair Lapid với đường lối tranh cử gần giống với Tổng thống Mỹ Barack Obama là "hy vọng cải thiện xã hội Israel”, nhưng đối ngoại cũng không phải là sở trường của ông này. Có trọng lượng hơn Lapid là Shaul Mofaz, lãnh đạo đảng đối lập Kadima. Là cựu Bộ trưởng Quốc phòng, từng trải qua nhiều vị trí công tác trong ngành an ninh, quân đội, Mofaz xem ra có bề dày thành tích về an ninh không thua kém Netanyahu.

Nhưng Mofaz lại không nằm trong nhóm "các nhà lãnh đạo" mà người Israel lựa chọn. Một người cùng đảng với Mofaz có được khả năng này, đó là bà cựu Ngoại trưởng Tzipi Livni, nhưng bà này lại thất bại dưới tay Mofaz trong cuộc bầu chọn lãnh đạo đảng Kadima hồi đầu năm. Ngay cả Bộ trưởng Quốc phòng Ehud Barak (từng làm thủ tướng giai đoạn 1999-2001), người được xem là có tham vọng và có khả năng đối đầu với Netanyahu để giành lại chiếc ghế Thủ tướng Israel, hiện nay cũng không được cử tri tín nhiệm, tỉ lệ ủng hộ rất thấp thì khó lòng đấu với ông Netanyahu.

Rốt cuộc, chỉ có một người hoàn toàn có thể khiến ông Netanyahu phải "chiến đấu" thực sự là cựu Thủ tướng Ehud Olmert. Ông này đã buộc phải từ chức vào năm 2009 vì các cáo buộc tham nhũng, lạm quyền, nhưng mới vừa được tuyên trắng án tham nhũng, chỉ bị phạt 1 năm tù treo cho tội lạm quyền. Olmert hiện đang chuẩn bị ráo riết cho sự "trở lại" để thống nhất các đảng phái trung và tả nhằm đối đầu với lực lượng của ông Netanyahu trong cuộc bầu cử vào tháng 2/2013.

Dựa vào các phân tích trên, ông Netanyahu có nhiều lợi thế hơn các ứng viên còn lại để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tới. Cho dù có bất bình vì kinh tế khó khăn, nhưng khi cầm lá phiếu bầu cử thì người Israel sẽ chọn lựa ứng cử viên theo tiêu chuẩn về an ninh quốc gia: ai bảo đảm an ninh tốt hơn, họ sẽ bầu người đó. Chỉ nói đến 2 vấn đề về người Palestine và Iran thôi, không một ứng cử viên hay đảng phái nào nêu trên bì được với Bibi (tên thường gọi của Thủ tướng Benjamin).

Thời gian qua, cử tri Israel đã chứng kiến một Bibi cứng rắn, mạnh mẽ thế nào trong cuộc đấu trí với Iran xung quanh chương trình hạt nhân của nước này. Netanyahu chứ không ai khác đã quyết liệt đòi dùng biện pháp mạnh, dùng vũ lực để buộc Iran dừng chương trình hạt nhân. Và cũng chính Netanyahu đã không khoan nhượng trong vấn đề của người Palestine. Đối với người Israel mà nói, mối đe dọa an ninh từ quả bom của Iran và người Palestine là quan trọng hơn cả, và khi nói đến an ninh thì hiện nay các ứng cử viên đảng đối lập không ai có được thành tích sánh bằng Netanyahu.

Giới phân tích cho rằng, nếu giành chiến thắng, Netanyahu sẽ thực hiện một sự thay đổi trong thành phần đảng phái tham gia liên minh cầm quyền với đảng Likud của ông. Ông Netanyahu sẽ chuyển hướng liên minh từ trung hữu sang trung tả, với sự có mặt rộng rãi của nhiều đảng nhỏ theo đường lối trung dung và thiên tả. Sự thay đổi này sẽ cho phép Netanyahu dễ dàng thực hiện các tính toán của mình đối với người Palestine, đồng thời cũng nhằm điều chỉnh chính sách đối với Mỹ khi chính quyền mới lên nắm quyền ở Washington vào đầu năm tới.

Phản ứng trước việc Israel tổ chức bầu cử sớm, các lãnh đạo Palestine đã tuyên bố, cho dù Israel tổ chức bầu cử lại, nội các mới được thành lập thì cũng không làm thay đổi được gì ở Bờ Tây sông Jordan. Dưới thời Netanyahu, người Palestine không thấy có tiến bộ nào trong đàm phán, thậm chí chính sách cứng rắn của ông Netanyahu còn khiến cho các vấn đề trong cuộc xung đột Palestine - Israel trở nên khó giải quyết hơn.

Trương Hùng (tổng hợp)
Theo CAND