Reuters ngày 12/10 đưa tin, hôm qua Thủ tướng Canada Stephen Harper phát biểu Canada muốn tăng cường mối quan hệ với Trung Quốc, nhưng phải xem xét cẩn thận các khoản đầu tư của nước này dưới góc độ an ninh quốc gia.

Thủ tướng Canada Stephen Harper

Ottawa đã tỏ dấu hiệu cho thấy họ sẽ ngăn chặn người khổng lồ sản xuất thiết bị viễn thông Trung Quốc là Huawei xây dựng hệ thống thông tin liên lạc cho chính phủ Canada vì các nguy cơ an ninh, và Canada cũng đang xem xét lại khoản đấu thầu trị giá 15,1 USD của Trung Quốc đối với công ty thăm dò dầu mỏ Nexen của Canada.

Phát biểu trong chuyến thăm tới Dakar, Senegal để tham dự hội nghị Cộng đồng Pháp ngữ, Thủ tướng Harper tuyên bố: “Trong mối quan hệ này (với Trung Quốc – PV) có khía cạnh an ninh quốc gia đối với tất cả các hoạt động mà chúng tôi phải xem xét rất nghiêm túc.”

“Mối quan hệ với Trung Quốc là quan trọng, nhưng đồng thời cũng rất phức tạp. Nó phức tạp là bởi Trung Quốc có hệ thống kinh tế chính trị rất khác, và đó là lý do mà một số giao dịch cụ thể làm nảy sinh quan ngại.”

Trụ sở công ty dầu khí Trung Quốc CNOOC (Ảnh minh họa.)

Trong tuần này chính phủ Canada đã xem xét lại hồ sơ thầu của công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) với Nexen trong 30 ngày, ngay sau khi áp dụng quy định về an ninh quốc gia cho phép chính phủ nước này phong tỏa hợp đồng viễn thông của Huawei.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều cáo buộc về hoạt động gián điệp của Trung Quốc ở Bắc Mỹ. Nhiều người dân Canada sợ rằng nếu thương vụ của CNOOC thành công sẽ châm ngòi cho làn sóng các công ty nước ngoài thôn tính các công ty năng lượng của Canada. 

Mỏ dầu ở tỉnh Alberta miền tây Canada được cho là mỏ dầu lớn thứ ba trên thế giới. Canada ước tính phải cần đến khoản đầu tư hơn 614 tỉ USD vào lĩnh vực năng lượng trong thập kỷ tới, và phần lớn khoản đầu tư này đến từ các đối tác nước ngoài.

CNOOC đã đưa ra hồ sơ thầu từ hồi tháng 6 với giá chào thầu cao hơn bất cứ công ty nước ngoài nào khác. Thương vụ này đang được Canada xem xét theo Đạo luật Đầu tư Canada cho phép chính phủ kiểm tra “lợi ích thuần” mà nó mang lại cho đất nước.

Lần cuối cùng chính phủ Canada phong tỏa một thương vụ thôn tính của công ty nước ngoài là vào năm 2010 khi họ làm rúng động thị trường bằng cách ngăn cản công ty BHP Billiton của Úc.