Nhật Bản khó dựa vào Mỹ để đối phó với nạn biểu tình ở Trung Quốc

“Chính phủ đang tìm cách chấm dứt những thiệt hại đối với người Nhật Bản ở Trung Quốc” sau khi có các báo cáo về tình hình các doanh nghiệp Nhật Bản ở Trung Quốc bị tấn công và nhiều công ty phải tạm dừng hoạt động do lo ngại cho sự an toàn của nhân viên.

Tờ Alaska Dispatch ngày 18/9 cho hay, Nhật Bản đang ngày càng có ít lựa chọn để đối phó với người láng giềng khổng lồ trong vấn đề tranh chấp lãnh thổ trên biển Hoa Đông khi Mỹ tìm cách giữ vị thế trung lập và kêu gọi các bên kiềm chế.

Hôm qua Trung Quốc đã phản ứng giận dữ sau khi 2 người Nhật đổ bộ chớp nhoáng lên hòn đảo chính trong nhóm đảo này, ngay cả khi một hạm đội tàu cá của và một nhóm tàu Hải giám Trung Quốc đang đổ ra vùng biển đang tranh chấp đó. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi tuyên bố: “Hành động đổ bộ trái phép của những người cánh hữu Nhật Bản lên lãnh thổ Điếu Ngư của Trung Quốc là hành vi khiêu khích nghiêm trọng vi phạm chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc.”

Hồng Lỗi chỉ trích hành vi "vi phạm chủ quyền lãnh thổ" của 2 người cánh hữu Nhật Bản

Tuy nhiên, chính phủ Nhật Bản đã rất thận trọng trong các tuyên bố gần đây của mình về vấn đề tranh chấp này, có thể một phần là do lo ngại “đổ thêm dầu vào lửa” khi phong trào biểu tình chống Nhật Bản đã lan khắp 100 thành phố của Trung Quốc trong dịp người Trung Quốc kỉ niệm 81 năm sự kiện Mãn Châu đánh dấu cuộc xâm lược của Nhật Bản vào Trung Quốc vào ngày 18/9/1931.

Trong một buổi họp báo ở Tokyo ngày hôm qua, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Osamu Fujimura nói rằng: “Chính phủ đang tìm cách chấm dứt những thiệt hại đối với người Nhật Bản ở Trung Quốc” sau khi có các báo cáo về tình hình các doanh nghiệp Nhật Bản ở Trung Quốc bị tấn công và nhiều công ty phải tạm dừng hoạt động do lo ngại cho sự an toàn của nhân viên.

Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Osamu Fujimura

Trong một buổi họp báo khác cuối ngày hôm qua, khi tàu tuần tra của Trung Quốc tiến vào vùng biển quanh Senkaku/Điếu Ngư, ông Fujimura chỉ đơn giản xác nhận rằng Nhật Bản đã phát hiện các con tàu đó và hướng dẫn phóng viên gặp Cục Cảnh sát biển Nhật Bản để biết thêm chi tiết.

Tuy không muốn bị coi là lép vế trước sức ép của Bắc Kinh, nhưng Đảng Dân chủ của Thủ tướng Yoshihiko Noda có rất ít nguồn lực để đối phó với một Trung Quốc đang giận dữ khi đảng này không nhận được sự tín nhiệm của cử tri và đang phải đối mặt với khả năng thất bại trong cuộc tổng tuyển cử sắp tới.

Giáo sư chính trị học Tetsuro Kato thuộc Đại học Hitotsubashi ở Tokyo cho rằng: “Tất cả những gì mà chính phủ Nhật Bản có thể làm lúc này là kiên nhẫn đợi cho tình hình lắng dịu. Nhật Bản đã tìm cách dựa vào Mỹ, nhưng Mỹ lại một mực giữ quan điểm trung lập đối với tranh chấp lãnh thổ. Thế nên chính phủ Nhật Bản có rất ít phương cách để đối phó với sự hung hăng của Trung Quốc.”

Người biểu tình Trung Quốc ngày càng hung hăng và quá khích

Theo giáo sư Kato, hiện nay các ứng cử viên của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) đối lập đều kêu gọi phải cứng rắn hơn với Trung Quốc, và “xu hướng dân tộc chủ nghĩa này có khả năng sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử”.

Trong khi đó, các doanh nhân của cả hai nước cùng với bạn bè và người thân của họ cùng hàng chục ngàn người Nhật Bản sinh sống tại Trung Quốc đều hy vọng những căng thẳng này sẽ nhanh chóng chấm dứt trong hòa bình. Một doanh nhân giấu tên ở Tokyo cho hay các đối tác Trung Quốc của công ty ông cũng muốn tiếp tục làm ăn, nhưng họ không thể trong bối cảnh hiện nay.

Trong hoàn cảnh các tàu tuần tra của cả Trung Quốc và Nhật Bản đều hiện diện trong khu vực, chỉ một vụ đụng độ ngẫu nhiên cũng có thể biến thành một cuộc xung đột nghiêm trọng thì những ước mơ đó của họ có vẻ còn xa vời.