“Đó sẽ là thách thức ngoại giao lớn nhất mà chúng tôi sẽ phải đối mặt”, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Kurt Campbell bình luận về tương lai mối quan hệ giữa hai cường quốc trong một cuộc hội thảo tổ chức tại Washington.

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Leon Panetta và Phó chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Trung Quốc và Hoa Kỳ, hai nền kinh tế đứng đầu thế giới, đang ở trước thềm cuộc chuyển giao quyền lực trong vài ngày tới. Người Mỹ sẽ đi bầu tổng thống vào hôm 6/11 còn Trung Quốc sẽ chính thức ra mắt thế hệ lãnh đạo mới tại Đại hội Đảng 18 khai mạc ngày 8/11.

Tại diễn đàn, ông Campell phát biểu rằng mối quan hệ Mỹ - Trung sẽ “khó khăn hơn rất nhiều so với bất kỳ mối quan hệ nào của chúng tôi trong những năm trước, chủ yếu là do tính phức tạp của mối quan hệ này”.

”Gợi ý duy nhất của tôi, thực ra là hi vọng của tôi đối với bất kỳ ai là một chính sách Trung Quốc tốt được thực thi hiệu quả nhất khi nó được gắn vào chiến lược về châu Á”, ông Campell nói thêm, “Một chính sách Trung Quốc tốt không có nghĩa là chỉ cần đến với Bắc Kinh. Nó có nghĩa là hợp tác với các nước láng giềng, hợp tác để đảm bảo rằng các quốc gia khác tham gia cùng với bạn trong đối thoại và thảo luận về các vấn đề cùng quan tâm”.

Winston Lord, thư ký Ngoại trưởng Mỹ thời kỳ 1993-1997 là người đã từng hộ tống cựu Tổng thống Richard Nixon với tư cách là tổng thống Mỹ đầu tiên đến thăm Bắc Kinh vào năm 1972, đã gọi mối quan hệ Mỹ - Trung là “mối quan hệ vừa có đắng cay vừa có ngọt bùi”.

Nhưng ông Lord cũng cảnh báo rằng Trung Quốc đang đứng trước một ngưỡng cửa quan trọng của lịch sử nước này. “Nếu họ không thay đổi hệ thống kinh tế và chính trị của mình trong thập kỷ tiếp theo, tôi nghĩ các bạn có thể sẽ chứng kiến sự bất ổn thực sự và điều đó sẽ dẫn tới một chính sách ngoại giao hiếu chiến và nặng về chủ nghĩa dân tộc hơn”, ông Lord nói.

Richard Solomon, thư ký Ngoại trưởng Mỹ từ 1989 đến 1992 cũng đồng ý và nói rằng Trung Quốc đang bước vào “một thời kỳ khó khăn”. Tuy nhiên, ông Christopher Hill, người tiền nhiệm của ông Campell từ năm 2005 đến 2009, lại cho rằng Hoa Kỳ chưa hiểu về Trung Quốc. 

"Có rất nhiều điều đang diễn ra ở Trung Quốc và chúng ta cần phải cố gắng hiểu về đất nước này nhiều hơn bây giờ”, ông Hill nói.