Tờ The Australian của Úc ngày 03/11 đưa tin, một nhóm cựu quan chức an ninh được Mỹ phái đi nhằm xoa dịu căng thẳng giữa Nhật Bản và Trung Quốc đã cảnh báo rằng chỉ cần một sự cố hoặc hiểu lầm xảy ra trên vùng biển gần nhóm đảo Senkaku là có thể dẫn tới xung đột quân sự.

Lời cảnh báo này được đưa ra trong bản báo cáo trình lên Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton sau bài phát biểu của tướng Trung Quốc Nhiệm Hải Tuyền tại một hội thảo quan chức quân sự tổ chức ở Úc trong đó viên tướng này tuyên bố tranh chấp lãnh thổ có thể dẫn tới chiến tranh, đồng thời hết lời chỉ trích quá khứ “phát xít” của Nhật Bản.

Tướng Trung Quốc Nhiệm Hải Tuyền (trái).

Hội thảo này được tổ chức trong bối cảnh truyền thông Trung Quốc đang rầm rộ đưa tin về một đợt bay thử máy bay tàng hình thế hệ mới nhất của không quân Trung Quốc và việc 7 chiếc tàu chiến Trung Quốc đi qua eo biển Miyako phía nam Okinawa, trong vùng biển gần kề với nhóm đảo Senkaku.

Các nhà phân tích đang chia thành hai trường phái khác nhau khi nhìn nhận mức độ căng thẳng của vấn đề tranh chấp này. Một số chuyên gia cho rằng thái độ “hung hăng” của Trung Quốc hiện nay chỉ là một màn khói mù che phủ cho đợt chuyển giao quyền lực cho thế hệ lãnh đạo tiếp theo trong tháng tới.

Còn số khác lại tin rằng vấn đề này thực sự nghiêm trọng và chỉ cần một nước cờ sai là có thể châm ngòi cho một cuộc xung đột có thể kéo theo sự tham gia của Mỹ, nước vốn có nghĩa vụ bảo vệ Senkaku khỏi hành động tấn công quân sự theo hiệp ước an ninh đã ký với Nhật Bản.

Truyền thông Trung Quốc đưa tin về hạm đội Biển Bắc diễn tập trên tây Thái Bình Dương.

Theo tờ Bloomberg của Mỹ, nhóm cựu quan chức an ninh Mỹ được cử tới Trung Quốc lần này gồm 2 nhân vật từng phục vụ dưới thời Tổng thống Bill Clinton (Joseph Nye và James Steinberg) cùng 2 người khác phục vụ dưới thời George W. Bush. (Richard Armitage và Stephen Hadley).

Trong báo cáo của mình, cả 4 quan chức này đều cảnh bảo bà Clinton rằng trong cuộc tranh chấp này, tuy không bên nào muốn đối đầu những một sai sót hay tính toán sai lầm cũng có thể leo thang thành một cuộc xung đột quân sự.

Tuy đã có một số dấu hiệu hạ nhiệt trong vấn đề tranh chấp trên nhóm đảo Senkaku, song những nỗ lực nhằm sắp xếp một cuộc gặp giữa Thủ tướng Nhật Yoshihiko Noda và Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào hoặc Thủ tướng Ôn Gia Bảo trong các hội nghĩ sẽ diễn ra 2 tuần tới đây đều đã thất bại.

Cảnh sát biển Nhật Bản và Hải giám Trung Quốc vẫn so kè quyết liệt trên vùng biển Senkaku.

Theo Bloomberg, đoàn cựu quan chức của Mỹ đã chỉ ra rằng giữa Trung Quốc và Nhật Bản “có những kênh liên lạc kém hiệu quả và những hiểu lầm nghiêm trọng đáng ngạc nhiên” có thể “làm gia tăng nguy cơ leo thang tranh chấp lãnh thổ nếu xảy ra va chạm tàu thuyền hoặc có sự cố nào đó.”