Phát biểu trước các phóng viên nước ngoài tại Bắc Kinh ngày 31-10, ông Trần Kiện - hiện là Chủ nhiệm Khoa Nghiên cứu quốc tế thuộc Đại học Nhân dân ở Bắc Kinh - cáo buộc Mỹ đang lợi dụng Nhật Bản như một công cụ chiến lược nhằm thúc đẩy chính sách quay trở lại châu Á, dẫn đến căng thẳng tiếp tục leo thang giữa Tokyo và Bắc Kinh.

 

Ông Trần cho rằng Mỹ “đang khai thác những mâu thuẫn giữa các nước trong khu vực”, đồng thời kêu gọi Washington kiềm chế Tokyo và tập trung nỗ lực ngoại giao thúc đẩy đàm phán Trung - Nhật về vấn đề Senkaku/Điếu Ngư. Đánh giá về ý đồ của Mỹ, ông Trần nói: “Điều Mỹ quan tâm là gây sự với Trung Quốc, chứ không phải gây chiến”.

 

Ông Trần cũng cáo buộc Mỹ đứng sau xúi giục lực lượng cánh hữu ở Nhật Bản và kích động sự trỗi dậy của chủ nghĩa quân phiệt. “Mỹ đang thúc giục Nhật Bản giữ vai trò lớn hơn trong khu vực xét về khía cạnh an ninh thay vì kinh tế. Điều này phù hợp với mục đích của phe cánh hữu ở Nhật Bản. Giấc mơ ấp ủ đã lâu này có lẽ giờ đã bị phát hiện” – vị cựu đại sứ Trung Quốc tại Nhật Bản nhận định.

 

Cựu Đại sứ Trần Kiện nhấn mạnh sẽ là “không khôn ngoan” nếu như các chính trị gia Nhật Bản khiêu khích Trung Quốc hơn nữa.