C? c?u ch? huy l? ?o㮠t뮠l?a m?t ??t 9K72 "Elbrus"

Lữ đoàn tên lửa mặt đất trang bị tổ hợp 9K72 Elbrus có cơ cấu chỉ huy phân cấp và thông qua khí tài chỉ huy đồng bộ tự động từ cấp lữ đoàn tới các tiểu đoàn tên lửa và đại đội hoả lực.

Ở cấp lữ đoàn, sở chỉ huy di động của lữ đoàn gồm 2 xe là xe chỉ huy và xe tham mưu. Xe chỉ huy nhận mệnh lệnh chiến đấu và toạ độ mục tiêu trực tiếp từ Xe chỉ huy tên lửa mặt đất và pháo binh (Командующий РВ и А) thuộc sở chỉ huy cấp trên.

Sau khi được xe chỉ huy lữ đoàn giao lại toạ độ mục tiêu, xe tham mưu lữ đoàn đánh giá tính chất và tình trạng mục tiêu, trạng thái sẵn sàng chiến đấu của các tiểu đoàn tên lửa thuộc quyền và các phương án chiến đấu trong tình huống cụ thể để báo cáo giúp chỉ huy lữ đoàn hạ quyết tâm chiến đấu và phân công nhiệm vụ cho từng hướng tiểu đoàn tên lửa thuộc quyền.

Sơ đồ cơ cấu chỉ huy lữ đoàn tên lửa R-17E/9K72 "Elbrus" (nguồn: neuruppin.webstolica.ru)

Việc phân công nhiệm vụ chiến đấu từ cấp chỉ huy lữ đoàn cho hướng tiểu đoàn tên lửa được chuyển qua hai kênh tới xe chỉ huy và xe của đại đội kĩ thuật phụ trách việc cung cấp đạn và hậu cần phục vụ chiến đấu của tiểu đoàn tên lửa trực thuộc.

Xe chỉ huy tiểu đoàn phân công mục tiêu và giao nhiệm vụ phóng cho các xe chỉ huy đại đội hoả lực và xác nhận phân công nhiệm vụ phóng tới xe của đại đội kĩ thuật.

Xe của đại đội kĩ thuật có trách nhiệm kiểm tra số đạn của các đại đội nhận lệnh phóng theo lệnh từ lữ đoàn và xác nhận lệnh từ xe chỉ huy tiểu đoàn, số đạn dự trữ và số đạn tiêu thụ để báo cáo cho xe chỉ huy tiểu đoàn tên lửa và xe chỉ huy lữ đoàn.  

Cơ cấu chỉ huy cấp tiểu đoàn và đại đội hoả lực

Sơ đồ cơ cấu chỉ huy tiểu đoàn tên lửa R-17E/9K72 "Elbrus" (nguồn: neuruppin.webstolica.ru)

Ở cấp tiểu đoàn tên lửa, sở chỉ huy tiểu đoàn được đặt trên một Xe chỉ huy tham mưu KSM (КШМ: командно-штабная машина) có hệ thống thông tin vô tuyến thoại và báo để tiếp nhận lệnh từ xe chỉ huy của lữ đoàn rồi phân công lệnh chiến đấu cụ thể xuống các xe chỉ huy tham mưu đại đội hoả lực.

Ở cấp đại đội hoả lực, xe chỉ huy tham mưu xác nhận lệnh chiến đấu với xe chỉ huy tham mưu tiểu đoàn trước khi truyền đạt toạ độ mục tiêu, lệnh chuẩn bị phóng đạn và phóng đạn cho các xe phóng trong đại đội.
------------

Biên chế tổ chức của lữ đoàn tên lửa mặt đất 9K72 của Nga

Nhìn chung, một lữ đoàn tên lửa mặt đất của chính binh bao giờ cũng được biên chế trang bị đầy đủ hơn một lữ đoàn tên lửa mặt đất của phiên binh. Cơ cấu biên chế tổ chức mang tính phân biệt này cũng được áp dụng cho các lữ đoàn tên lửa thuộc nhóm tập đoàn quân của Liên xô đóng ở nước ngoài so với các lữ đoàn tên lửa viện trợ cho các nước đồng minh hoặc xuất khẩu cho các nước thuộc thế giới thứ ba.  

Xe phóng 9P117 của một lữ đoàn tên lửa mặt đất Xô viết trong trạng thái hành quân (ảnh: militaryrussia.ru)

Lữ đoàn tên lửa lục quân (армейская ракетная бригада) là đơn vị dự bị hoả lực cho BQP Liên xô. Từ năm 1978 về sau, một lữ đoàn tên lửa lục quân được trang bị tổ hợp tên lửa 9K72 Elbrus có biên chế tổ chức trong thời chiến/thời bình như sau:

Cơ quan bộ tư lệnh lữ đoàn gồm 4 phòng (tham mưu, hậu cần, chính trị và kĩ thuật) và các đơn vị trực thuộc sau:

- Đại đội chỉ huy (Батарея управления) gồm các trung đội (vô tuyến điện sóng ngắn, vô tuyến điện sóng trung, vô tuyến điện tiếp sức, hữu tuyến điện, vệ binh) và ban điều lệnh doanh trại;

- Đại đội khí tượng (Метеорологическая батарея) gồm 3 trung đội khí tượng trực thuộc;

- Đại đội sửa chữa và hiệu chỉnh (Батарея ремонта и регламента) gồm 2 trung đội (sửa chữa đạn và sửa chữa xe phóng), 1 ban hiệu chỉnh và 1 xưởng sửa chữa khí tài thông tin liên lạc;

- 3 Tiểu đoàn tên lửa trực thuộc (Отдельный ракетный дивизион). Mỗi tiểu đoàn hoả lực có 1 ban chỉ huy tiểu đoàn (1 tiểu đoàn trưởng, 1 phó tiểu đoàn trưởng chính trị và 1 phó tiểu đoàn trưởng kĩ thuật), 1 đại đội chỉ huy (ban tính toán phần tử phóng, ban phòng xạ hoá và trung đội thông tin), 2 đại đội hoả lực (với mỗi đại đội có 1 trung đội điều khiển và 2 trung đội xe phóng), 1 đại đội kĩ thuật (1 trung đội chuyên chở nạp liệu và 1 trung đội lắp ráp đạn), 1 trung đội cung ứng vật tư, 1 trung đội hậu cần và 1 trạm xá;
 
- Đại đội công binh (Инженерно-саперная рота) với 3 trung đội công binh trực thuộc;

- Trung đội phòng xạ hoá (Взвод РХР);

- Trung đội xe máy (Автомобильный взвод);

- Trung đội tiếp phẩm (Хозяйственный взвод);

- Bệnh xá lữ đoàn (Медицинский пункт бригады);

- Phòng truyền thống và hội trường lữ đoàn (Оркестр бригады)

- Trong thời bình ở bộ tư lệnh lữ đoàn bỏ trung đội vệ binh thuộc Đại đội chỉ huy;

- Trong thời chiến ở bộ tư lệnh lữ đoàn bỏ ban điều lệnh doanh trại thuộc Đại đội chỉ huy, bỏ cụm phòng truyền thống và hội trường, đồng thời tăng cường 1 đại đội hỏa lực cho mỗi tiểu đoàn tên lửa.

----------

Nguồn: Quân sử Việt Nam // GDVN