Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh nhấn mạnh điều này khi trả lời phỏng vấn báo chí sau khi Hội nghị Cấp cao APEC lần thứ 20 kết thúc, chiều 9/9.  

Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh

PV: Hội nghị Cấp cao Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) họp trong hai ngày 8 và 9/9 tại  Vladivostok, Liên bang Nga, được kỳ vọng góp phần đẩy mạnh liên kết khu vực và duy trì vai trò đầu tàu của châu Á - Thái Bình Dương trong tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Xin Bộ trưởng đánh giá về kết quả nổi bật của Hội nghị?

Bộ trưởng Phạm Bình Minh: Hội nghị Cấp cao APEC tại Vladivostok đánh dấu Cuộc gặp lần thứ 20 của các nhà Lãnh đạo Diễn đàn. Trước tình hình phục hồi kinh tế thế giới và khu vực đang chậm lại, các thách thức toàn cầu ngày càng trở nên gay gắt,    Hội nghị đã tập trung thảo luận nhiều nội dung quan trọng và thông qua Tuyên bố chung của các nhà Lãnh đạo APEC về chủ đề “Liên kết để tăng trưởng, sáng tạo để thịnh vượng”.

Có thể nói, Hội nghị đã đạt được nhiều kết quả và thỏa thuận then chốt, tạo xung lực mới cho hợp tác, liên kết khu vực.

Trước hết,các nhà Lãnh đạo APEC đã khẳng định quyết tâm chung phục hồi kinh tế thông qua triển khai Chiến lược tăng trưởng của APEC được các nhà Lãnh đạo thông qua năm 2010 tại Nhật Bản. Hội nghị nhất trí APEC cần chuyển mạnh sang mô hình tăng trưởng xanh và bền vững, ủng hộ hơn nữa hệ thống thương mại đa phương, kết thúc thành công Vòng đàm phán Doha.

Hội nghị đã thông qua các biện pháp đẩy mạnh tự do hóa và thuận lợi hóa thương mại khu vực, trong đó có Danh mục chung của APEC về hàng hóa môi trường. Hội nghị đề cao hợp tác trong các vấn đề thương mại và đầu tư thế hệ mới, thiết lập chuỗi cung ứng đáng tin cậy, tăng trưởng sáng tạo, hướng tới hình thành Khu vực thương mại tự do châu Á – Thái Bình Dương.

Hai là, các nhà Lãnh đạo đã thỏa thuận tăng cường ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống. Trong khi tiếp tục coi trọng hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậu, thiên tai, bảo đảm an ninh năng lượng, Hội nghị năm nay nhấn nhu cầu gia tăng hợp tác bảo đảm an ninh lương thực, nhất là tăng sản lượng và năng suất sản xuất lương thực, an toàn và chất lượng thực phẩm, quản lý bền vững hệ sinh thái biển.

Tại Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp APEC, các nhà Lãnh đạo và hơn 700 đại diện các tập đoàn hàng đầu khu vực đã thảo luận sâu sắc các thách thức cũng như cơ hội đang đặt ra đối với phát triển bền vững, trong đó lần đầu tiên nhấn mạnh nhu cầu bảo vệ nguồn nước và coi đây là nguồn tài nguyên chiến lược toàn cầu mới.

Thứ ba, Hội nghị nhất trí cùng nỗ lực nâng cao vị thế của APEC ở khu vực và trên trường quốc tế. Các nhà Lãnh đạo đánh giá cao những đóng góp quan trọng của Liên bang Nga trong việc tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao cũng như các sự kiện khác của APEC trong năm nay, khẳng định vị thế quốc tế gia tăng của nước chủ nhà. Hội nghị hoan nghênh việc Indonesia, Trung Quốc, Philippines và Peru đăng cai các Hội nghị Cấp cao đến năm 2016.

Bên cạnh đó, Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế lần thứ 8 của các thành viên đàm phán Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã đưa ra “Tuyên bố của các nhà Lãnh đạo Hiệp định TPP” hoan nghênh Canada và Mexico tham gia đàm phán, và khẳng định quyết tâm thúc đẩy đàm phán, đáp ứng quan tâm, lợi ích của các thành viên, góp phần đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực.

Tựu chung lại, những kết quả có ý nghĩa hết sức quan trọng nêu trên đã tạo nên những dấu ấn của Hội nghị Vladivostok, khẳng định một lần nữa tiềm năng hợp tác to lớn cũng như vị thế của Diễn đàn APEC nói riêng và châu Á – Thái Bình Dương nói chung.

PV: Việt Nam chủ trương đóng góp tích cực trong các khuôn khổ hợp tác của châu Á - Thái Bình Dương. Vậy xin Bộ trưởng cho biết Việt Nam đã thể hiện vai trò của mình tại Hội nghị lần này như thế nào?

Bộ trưởng Phạm Bình Minh: Đoàn đại biểu Cấp cao nước ta do Chủ tịch nước Trương Tấn Sang dẫn đầu đã tham gia rất tích cực tại các hoạt động, phối hợp chặt chẽ với nước chủ nhà Liên bang Nga và các nền kinh tế thành viên, đóng góp vào thành công của Hội nghị.

Nổi bật là Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng Thủ tướng Nhật Bản được mời phát biểu dẫn đềtại Phiên thảo luận quan trọng của Hội nghị về “An ninh lương thực và tăng trưởng sáng tạo”.

Chủ tịch nước cùng Tổng thống Chile cũng được mời phát biểu chính và chủ trì trao đổi với các tập đoàn hàng đầu khu vực về “Nước - nguồn tài nguyên chiến lược toàn cầu mới” tại Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp APEC.

Là dân tộc gắn liền với nền văn minh lúa nước và hiện là một trong những quốc gia cung cấp lương thực chủ yếu trên thế giới, chúng ta đã chia sẻ kinh nghiệm ứng phó với các thách thức toàn cầu liên quan an ninh lương thực và bảo vệ nguồn nước. Chúng ta đề xuất phát triển nông nghiệp, an ninh lương thực cần được coi là một nội hàm quan trọng của công cuộc đổi mới và chiến lược phát triển quốc gia.

Hội nghị chia sẻ đề xuất của ta về sự cần thiết phải có cách tiếp cận đa ngành, tổng thể gắn kết chặt chẽ an ninh lương thực với nỗ lực thực hiện các Mục tiêu Thiên niên kỷ, ứng phó với biến đổi khí hậu, khai thác, sử dụng và quản lý bền vững các nguồn tài nguyên, trong đó có nguồn nước, đại dương và các tài nguyên biển.

Các thành viên đánh giá cao vai trò, đóng góp quan trọng của Việt Nam trong việc tăng cường bảo đảm an ninh lương thực và nguồn tài nguyên nước trong các khuôn khổ hợp tác khu vực và quốc tế. 

Một đóng góp nổi bật nữa là chúng ta đã đề xuất nhiều biện pháp tăng cường liên kết kinh tế khu vực, chuỗi cung ứng đáng tin cậy và thúc đẩy tăng trưởng sáng tạo, trong đó coi trọng hợp tác ứng phó với thiên tai, an toàn và an ninh hàng hải, và cứu hộ, cứu nạn trên biển. Chúng ta đề nghị APEC đẩy mạnh hơn phối hợp với các cơ chế liên kết khác ở khu vực, hỗ trợ hợp tác tiểu vùng và kết nối của ASEAN.

Các thành viên đánh giá cao và ủng hộ Việt Nam dự kiến đăng cai Hội nghị Cấp cao APEC vào năm 2017, hướng tới kỷ niệm 20 năm chúng ta tham gia Diễn đàn và đánh dấu kỳ Hội nghị Cấp cao lần thứ 25 của APEC. Chúng ta cũng đang tích cực chuẩn bị cho việc đăng cai Hội nghị Bộ trưởng về phát triển nguồn nhân lực năm 2014, là một trong các ưu tiên hợp tác của APEC hiện nay.

Những đóng góp đó thể hiện sinh động vai trò chủ động, tích cực và có trách nhiệm của chúng ta trong thúc đẩy liên kết khu vực.

PV: Các sự kiện quốc tế lớn như Hội nghị Cấp cao APEC cũng là dịp để các nhà Lãnh đạo gặp gỡ, tiếp xúc song phương. Bộ trưởng có thể cho biết những kết quả chính của các hoạt động song phương của Chủ tịch nước tại Hội nghị lần này?

Bộ trưởng Phạm Bình Minh: Chủ tịch nước và các thành viên chính thức của Đoàn ta đã gặp gỡ, tiếp xúc song phương với nhiều Nguyên thủ, Lãnh đạo APEC, trong đó có Tổng thống nước chủ nhà Liên bang Nga, Chủ tịch Trung Quốc, các Tổng thống Philippines, Hàn Quốc, Chile, các Thủ tướng Singapore, Australia, Trưởng đoàn Hoa Kỳ...

Qua các cuộc gặp, các nhà Lãnh đạo APEC đều bày tỏ đánh giá cao nỗ lực ổn định kinh tế vĩ mô, tái cơ cấu nền kinh tế và hội nhập quốc tế toàn diện của Việt Nam, nhất trí cùng nỗ lực mở rộng hợp tác nhiều mặt và làm sâu sắc quan hệ đối tác.

Lãnh đạo ta và các nước nhấn mạnh cần tăng cường tiếp xúc cấp cao, củng cố sự tin cậy lẫn nhau, đề cao đoàn kết ASEAN và vai trò trung tâm của ASEAN, đẩy mạnh phối hợp trong APEC và các khuôn khổ đa phương khác.

Các bên nhất trí cùng nỗ lực để giải quyết mọi khác biệt, bất đồng trên cơ sở đối thoại hòa bình, nguyên tắc bình đẳng, cùng có lợi và tôn trọng luật pháp quốc tế. Đó là nền tảng cơ bản nhằm duy trì hòa bình, ổn định và an ninh trong bối cảnh tình hình quốc tế và khu vực đang có nhiều diễn biến nhanh, phức tạp.

Các cuộc tiếp xúc đã góp phần làm sâu sắc thêm quan hệ của chúng ta với các đối tác quan trọng, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế - thương mại, với những kết quả rất cụ thể. Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Liên bang Nga, được nâng tầm trong chuyến thăm chính thức Liên bang Nga của Chủ tịch nước tháng 7 vừa qua, đã được cụ thể hóa với việc ký kết Biên bản hoàn tất nghiên cứu tác động để có thể khởi động đàm phán Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam -  Liên minh thuế quan Nga – Belarus – Kazakhstan vào quý I năm 2013.

Các cuộc trao đổi với Lãnh đạo khu vực Viễn Đông và Diễn đàn doanh nghiệp Việt - Nga đã mở ra những tiềm năng hợp tác to lớn giữa hai nước nói chung và ở khu vực Viễn Đông nói riêng. Lãnh đạo ta và các nước cũng thỏa thuận các biện pháp thiết thực nâng tầm quan hệ, đánh dấu những bước ngoặt trong quan hệ song phương như kỷ niệm thiết lập quan hệ ngoại giao 20 năm với Hàn Quốc, hướng tới kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao với Nhật Bản, Singapore…

Có thể nói, những đóng góp thiết thực của Đoàn ta tại Hội nghị cùng các hoạt động song phương đã làm sâu sắc thêm quan hệ với các đối tác quan trọng, góp phần củng cố môi trường an ninh và phát triển của đất nước cũng như nâng cao vị thế, hình ảnh của Việt Nam.

Liên kết kinh tế khu vực nói chung và trong khuôn khổ APEC nói riêng cũng như hội nhập kinh tế quốc tế của nước ta đang chuyển sang giai đoạn mới với những nội hàm sâu rộng, mức độ cam kết cao hơn, mở rộng sang nhiều vấn đề thương mại và đầu tư thế hệ mới.

Do đó, công việc cấp bách đặt ra là chúng ta cần tiếp tục chủ động đẩy mạnh chuẩn bị trong nước, sớm hình thành các định hướng lớn về hội nhập kinh tế quốc tế, hoàn thiện hệ thống pháp lý, tăng cường đồng thuận xã hội cũng như sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp và địa phương. Đây là nhân tố quyết định khả năng của chúng ta tận dụng những thời cơ to lớn cũng như ứng phó hiệu quả với những thách thức của hội nhập kinh tế quốc tế./.