Để định nghĩa một chiếc tàu ngầm hiện đại cần dựa trên nhiều yếu tố khác  nhau như: thời gian chế tạo, công nghệ ứng dụng, vũ khí trang bị và đặc  tính kỹ chiến thuật..
 
Gần đây xuất hiện một  số bài viết trên báo nước ngoài và được một số báo trong nước dẫn nguồn  lại cho rằng Việt Nam có hạm đội tàu ngầm mạnh nhất Đông Nam Á. Điều này  thật đáng mừng bởi vị thế của Quân đội Nhân dân Việt Nam và Hải quân  nói riêng được đánh giá cao. Tuy nhiên, cũng cần có cái nhìn tỉnh táo để  tránh được sự lạc quan thái quá.
Việc so sánh tính năng kỹ chiến  thuật của các hệ thống vũ khí trong đó có tàu ngầm đã trở thành một  thông lệ quen thuộc.Tuy nhiên, để đánh giá một chiếc tàu ngầm hiện đại  cần dựa trên nhiều yếu tố khác nhau. 
Trước hết là niên đại chế  tạo. Tàu ngầm hiện đại có khoảng thời gian chế tạo từ khoảng 1995-đến  nay, khoảng thời gian này không có nhiều đột phá về công nghệ, nếu có  chắn chắn không nằm trong những sản phẩm được xuất khẩu.
Thứ nữa  phải tính đến các công nghệ ứng dụng gồm: công nghệ điện tử, động cơ thế  hệ thứ 3, trong đó hệ thống đẩy không khi độc lập AIP được đánh giá cao  hơn cả. Tuy nhiên, tàu ngầm Kilo chưa được trang bị công nghệ này.
|  | 
| Tàu ngầm Kilo của Việt Nam được đánh giá hiện đại nhất Đông Nam Á. | 
Bên cạnh đó là vũ khí trang bị trên tàu ngầm gồm: ngư  lôi thế hệ 3 như loại 53-65 của Nga, Mark 48 của Mỹ… Về tên lửa phóng  từ tàu ngầm có thể kể đến như UGM-84 Harpoon của Mỹ, Exocet của Pháp,  Club của Nga. Theo nhiều nguồn tin, tàu ngầm Kilo xuất khẩu cho Việt Nam  sẽ trang bị tên lửa Club, đây sẽ là móng vuốt sắc nhọn của lực lượng  tàu ngầm Việt Nam trong tương lai.
Độ ồn khi hoạt động được xem  là nhân tố quyết định tới "chất lượng" tàu ngầm. Một tàu ngầm hiện đại  phải là loại có độ ồn khi hoạt động rất thấp, con số chính xác về độ ồn  của các tàu ngầm thường được bảo mật khá chặt chẽ bởi đây là yếu tố nhạy  cảm. 
Độ ồn khi hoạt động của các tàu ngầm chủ yếu dựa vào các  biện pháp triệt tiêu âm thanh của chân vịt, động cơ nhờ vào các hệ thống  che chắn như ngói chống âm... Những tàu ngầm điện diesel theo tiêu chí  nói trên gồm có: Kilo của Nga, Archer của Thụy Điển, Type-212/214 của  Đức, Scorpene của Pháp, Oyashio của Nhật Bản, trong đó 4 loại được xuất  khẩu nhiều nhất là Kilo, Archer, Type-212/214, Scorpene. 
Tàu  ngầm điện-diesel nào chạy êm nhất thế giới vẫn là một khái niệm mơ hồ và  rất khó để có con số chính xác nhất điều đó phụ thuộc nhiều vào hệ  thống sonar được sử dụng để phát hiện ra tàu ngầm. Tuy nhiên, điểm đáng  nói, tàu ngầm Kilo được chính Hải quân Mỹ đặt cho danh hiệu "hố đen" bởi  sự yên lặng của nó trong quá trình hoạt động.
|  | 
| Tàu ngầm Scorpene của Hải quân Hoàng gia Malaysia cũng là tàu ngầm hiện đại còn có nhất ĐNA hay không thì còn phải bàn. | 
Để phát huy sức mạnh tàu ngầm, đặc tính kỹ chiến  thuật của tàu chỉ là yếu tố cần chứ chưa đủ, quan trọng là chiến lược sử  dụng tàu ngầm cũng như sự phối hợp giữa nhiều lực lượng liên quan để  tạo nên sức mạnh tổng thể. 
Nên nhớ rằng trong chiến tranh thế  giới thứ 2, Hải quân Đức có hạm đội tàu ngầm đông đảo và hiện đại nhất  thời đó nhưng do thiếu chiến lược tổng thể hợp lý nên hạm đội tàu ngầm  này vẫn bị đánh bại một cách thảm hại.
Quan  trọng hơn cả là mục đích sử dụng để tạo nên sức mạnh tổng thể, một  chiếc tàu ngầm cho dù là hiện đại nhất thế giới nhưng nếu đặt nó vào  trong một chiến lược không phù hợp thì chẳng mang lại nhiều ý nghĩa,  không phải cứ hiện đại nhất thì sẽ có sức mạnh cao nhất.
Quốc Việt ( Theo ĐVO)
