Nga đang ráo riết phát triển các họ xe tăng-thiết giáp thế hệ mới thích hợp cho các lữ đoàn kiểu mới của Lục quân Nga.
Lục quân Nga đang tiến hành cải cách và trong quá trình đó quan điểm cải cách có những điều chỉnh lớn.
Lữ đoàn nặng, trung và nhẹ
Đến năm 2020, Lục quân Nga sẽ có 109-115 lữ đoàn, trong đó có hơn 47 lữ đoàn lục quân hỗn hợp, số còn lại là các lữ pháo binh, tên lửa phòng không, thông tin, hậu cần...
Các lữ lục quân hỗn hợp sẽ được chia thành 3 loại: lữ đoàn nặng, trung và nhẹ. Tất cả các lữ đoàn tăng sẽ là lữ đoàn nặng, còn các lữ bộ binh cơ giới sẽ là lữ đoàn nặng và trung.
Các lữ đoàn nặng dự định được trang bị các xe tăng tối tân nhất Armata, xe chiến đấu bộ binh hay xe bọc thép chở quân và các loại xe khác được chế tạo dựa trên khung gầm này.
T-90MS (AM) - biến thể hiện đại hóa mới nhất của tăng T-90. |
Các lữ đoàn hạng trung sẽ được trang bị các loại xe tăng thế hệ hiện nay được nâng cấp, ví dụ như Т-90МА, Т-90А hay Т-72BА-2; các xe chiến đấu bộ binh và xe bọc thép chở quân hạng trung bánh lốp hoặc bánh xích tùy thuộc vào loại lữ đoàn.
Các lữ đoàn nhẹ sẽ không có tăng chủ lực, thay vào đó được biên chế các xe tăng hạng nhẹ bánh xích hoặc bánh lốp. Bộ binh sẽ vận động trên các xe có trọng lượng trung bình. Ngoài ra, các lữ đoàn sẽ được trang bị các loại xe bọc thép nhẹ, ví dụ các xe ô tô bọc thép Tigr-М, Volk, Medved hay Lynx của Italia.
Xe ô tô bọc thép Tigr-M (trên) và IVECO Lynx.
Xe ô tô bọc thép VPK-3924 Medved.
Xe ô tô bọc thép VPK-3927 Volk.
Các mục tiêu và nhiệm vụ
Mỗi loại lữ đoàn có chức năng, nhiệm vụ riêng. Các lữ tăng và bộ binh cơ giới hạng nặng là quả đấm đột kích của lục quân, được triển khai ở nơi dự kiến có kẻ địch mạnh. Hiển nhiên là chúng được bố trí ở tất cả 4 quân khu và số lượng cũng không ít, chiếm tới 1/3 trở lên tổng số các lữ đoàn.
Các lữ đoàn nhẹ dùng để làm nhiệm vụ ở những khu vực khó đi lại. Trong khi các lữ đoàn Bắc cực dự định được biên chế trang bị đặc biệt, còn các lữ đoàn sơn cước được biên chế trang bị tác chiến sơn cước. Các đơn vị đổ bộ đường không thì được biên chế vũ khí trang bị đổ bộ.
Điều thú vị là khái niệm hiện nay khác với khái niệm mà các nhà quân sự Nga đưa ra trước đó. Các lữ đoàn hạng trung tương lai của Lục quân Mỹ hoàn toàn có thể coi là lữ đoàn nặng. Còn các lữ đoàn nặng của Nga được trang bị xe thiết giáp dạng xe tăng thì Mỹ hoàn toàn không có đơn vị tương tự.
Xe tăng-thiết giáp thế hệ mới cho lữ đoàn kiểu mới của Lục quân Nga
Siêu tăng Armata và xe thiết giáp hạng nặng
Nga bắt đầu phát triển xe thiết giáp hạng nặng thế hệ mới Armata vào năm 2010. Dự án Armata là nhằm chế tạo một “dòng bệ mang chiến đấu hạng nặng tiêu chuẩn hóa”, tức là không chỉ có xe tăng và cả một họ xe chiến đấu. Nó bao gồm: một loại xe tăng, xe cứu kéo-sửa chữa, xe chiến đấu bộ binh hạng nặng, xe bọc thép chở quân hạng nặng, xe công binh dẹp vật cản, xe chiến đấu yểm trợ tăng và các loại xe khác.
Theo những thông tin mới nhất, xe tăng Armata có sơ đồ cấu tạo với kíp xe ngồi trong cáp-xun bọc giáp riêng biệt, khoang chiến đấu tự động hóa, không có người với cơ số đạn được cách ly chắc chắn, tháp pháo với pháo bố trí bên ngoài. Xe còn được trang bị hệ thống thông tin-điều khiển, cho phép kíp xe luôn nắm được tình trạng của tất cả các hệ thống. Toàn bộ các xe tăng mới sẽ được tích hợp chặt chẽ vào một hệ thống chỉ huy tác chiến tự động hóa thống nhất.
Hệ giáp phản ứng nổ mới sẽ cho phép xe chống chịu được các loại đạn hiện đại và tương lai bắn vào tất cả các hình chiếu của xe tăng, giúp kíp xe sống sót ngay cả trong trường hợp xe bị hỏng nặng hay bị bắn thủng. Hệ thống phòng vệ chủ động mới dự kiến cũng được lắp cho xe tăng.
Khung gầm tiêu chuẩn hạng nặng Armata sẽ có trọng lượng tối đa 65 tấn. Tuy nhiên, trong trường hợp này người ta chỉ tính đến lượng dự trữ cho các lần hiện đại hóa sau này hay để lắp đặt trên khung gầm một thứ gì đó nặng và cồng kềnh dạng như hệ thống tên lửa phòng không. Trọng lượng xe tăng Armata hiện thời sẽ không vượt quá 55 tấn.
Họ xe thiết giáp hạng trung Kurganets-25
Các xe chiến đấu bộ binh và xe bọc thép chở quân hạng nặng bảo đảm khả năng sống còn tuyệt vời cho kíp xe và lính đổ bộ. Nhưng chúng lại không bơi được mà phải chạy trên đáy sông để vượt sông. Chúng kém cơ động hơn và tốn kém trong bảo dưỡng. Tóm lại là không thể trang bị các loại xe này cho toàn bộ lục quân được. Phần lớn các nhiệm vụ sẽ do các xe chiến đấu bộ binh и xe bọc thép chở quân có khả năng bơi, hạng trung (đến 25 tấn) đảm nhiệm. Chúng sẽ chống được đạn pháo cỡ nhỏ 30 mm và súng phóng lựu chống tăng nhờ vỏ giáp phản ứng nổ và các tấm chắn dạng lưới.
Lục quân Nga cần có các loại xe bánh xích và bánh lốp. Xe bánh xích có thể sử dụng không có hệ thống đường sá phát triển. Xe bánh lốp thì sử dụng ở các khu vực đô thị hóa, có nhiều đường sá. Căn cứ vào tình trạng đường sá của Nga, cũng dễ đoán ra là chính các xe bánh xích sẽ được sử dụng nhiều hơn.
Thiết kế Kurganets-25 (con số 25 chỉ trọng lượng xe tính bằng tấn) sẽ là bệ mang bánh xích hạng trung tiêu chuẩn. Khung gầm này được phát triển ở Kurgan, nơi đang sản xuất loại xe chiến đấu bộ binh tuyệt vời là BMP-3. Xe này có những tính năng độc đáp, nhưng hiện đã không còn thỏa mãn các yêu cầu của Lục quân Nga. Bởi vậy, người ta đang chế tạo hàng loạt mẫu xe trên một khung gầm duy nhất, bao gồm xe chiến đấu bộ binh, xe bọc thép chở quân bánh xích, xe cứu kéo-sửa chữa và các mẫu xe khác.
Xe thiết giáp bánh lốp Boomerang
Dòng xe thiết giáp bánh lốp sẽ bao gồm các xe bọc thép chở quân, xe chiến đấu bộ binh bánh lốp, pháo tự hành và nhiều loại xe khác được phát triển theo chương trình Boomerang (Bumerang). Chính các loại xe này sẽ được sản xuất thay vì xe BTR-90 Rostok.
Xét tổng thể, cả họ xe sẽ được chế tạo trên khung gầm 8 bánh. Các nét khác biệt là thân xe có dáng hình nêm, động cơ bố trí ở đầu hay giữa xe và khoang chở quân có cửa ra phía sau. Các xe này bắt buộc có khả năng bơi và bơi tốt, song không bơi tốt bằng BTR-90. Vấn đề là ở chỗ tốc độ bơi đặt ra cho BTR-90 là hơi thừa.
Các cuộc chiến tranh tương lai sẽ được tiến hành bởi các lực lượng nhỏ hơn người ta từng dự tính 25 năm trước, không có các giới tuyến dày đặc. Bởi vậy, khi không chịu cảnh bị hỏa lực địch bắn thì hoàn toàn có thể tìm được chỗ để vượt sông. Vì thế mà có thể bơi chậm hơn được.
Xe bọc thép chở quân BTR-90 Rostok.
Xe tải thế hệ mới Typhoon
Lục quân Nga cũng cần có cả các xe tải mới, các xe để bố trí sở chỉ huy, thiết bị, chở đạn dược và nhiên liệu, chở binh lính tới tiền duyên mặt trận. Các xe này đòi hỏi cũng phải có khả năng bảo vệ tốt. Theo dự án Taifun, Nga đã chế tạo và giới thiệu các mẫu ô tô bọc thép mới cho lục quân.
Các phương án xe tải thế hệ mới KamAZ Typhoon (trên) và Ural Typhoon.
Các xe này trên thế giới gọi là xe chống mìn và phục kích MRAP. Các mẫu xe đã được KamAZ và UralAZ chế tạo. Xe Ural kiểu mũi dài thông thường, còn xe KamAZ là kiểu toa tàu. Cả 2 loại xe đều có những ưu điểm của mình. Xe mũi dài có thêm khả năng bảo vệ buồng lái chống mìn. Xe kiểu toa tàu ngắn hơn hoặc chở được nhiều hơn với cùng chiều dài. Phương án với thùng xe bọc thép đơn nhất có khả năng bảo vệ còn tốt hơn, chịu được đạn dưới cỡ 30 mm bắn trực diện. Trong khi một quả đạn như vậy có thể tiêu diệt dễ dàng xe tăng Abrams của Mỹ khi bắn vào phần sau của sườn xe hay vào đuôi xe. Nhưng các xe tải này chỉ chở được 10 lính.
Vỏ giáp cho xe tải do Nga phát triển gồm giáp thép và gốm. Các loại kính xe (dày 13 cm) cũng có thể chịu được đạn 14,5 mm. Khi kính bị bắn hỏng, xe còn có một số camera video. Hình ảnh từ các camera này được đưa tới các màn hình gập trong buồng lái. Các mẫu xe Typhoon (Taifun) của cả hai nhà máy đều có thể trang bị các module điều khiển từ xa gắn súng máy, súng phóng lựu hay vũ khí khác.
Xe tải thế hệ mới KamAZ Typhoon.
Triển vọng năm 2015
Vào năm 2015, Lục quân Nga sẽ bắt đầu đưa vào trang bị ồ ạt các xe tăng, pháo tự hành, xe chiến đấu bộ binh, xe bọc thép chở quân mới và các binh khí kỹ thuật khác theo các chương trình Armata, Bumerang, Kurrganets-25 và Taifun. Đến lúc đó, các loại xe phải vượt qua được toàn bộ chu trình thử nghiệm. Tuy nhiên, nhiều trang bị sẽ có mặt ở các đơn vị mới hiện đã bắt đầu được mua sắm. Ví dụ, pháo tự hành đa năng cải tiến 120 mm Khosta, loại sẽ thay thế các đại đội cối biên chế cho các tiểu đoàn của các lữ đoàn kiểu mới.
Nhìn tổng thể, khái niệm Lục quân Nga mới xem ra khá khủng. Vấn đề cơ bản là người ta phải thực hiện nó và đừng thay đổi các yêu cầu một lần nữa.