Manila giải thích thế nào về chuyện 'đi đêm' với Trung Quốc?

Chính phủ Philippines ngày 19/9 cho biết một chính trị gia – người từng bị bắt giam vì cáo buộc âm mưu đảo chính, đã có các cuộc đàm phán bí mật với Trung Quốc về vụ tranh chấp bãi đá ngầm Scarborough.

Hai nhân vật trong scandal "bóc mẽ" chuyện "đi đêm" với Trung Quốc -
Thượng nghị sỹ Trillanes (trái) và Ngoại trưởng Philippines del Rosario

Câu chuyện lùm xùm bắt đầu từ việc Thượng nghị sỹ Antonio F.Trillanes IV lớn tiếng cho biết ông ta đã được Tổng thống “ủy quyền” tổ chức những cuộc thương lượng ngầm với các quan chức Bắc Kinh để giải quyết tranh cãi giữa hai nước về chủ quyền bãi đá ngầm Scarborough ở Biển Đông.

Tuy nhiên, việc chỉ định này đã gây rạn nứt sâu sắc với Ngoại trưởng Albert F.del Rosario, người chịu trách nhiệm đàm phán với Trung Quốc nhưng lại bị gạt ra khỏi các cuộc đàm phán không chính thức kể trên.

Thượng nghị sĩ Trillanes khẳng định rằng ông ta chịu trách nhiệm về việc tháo gỡ những căng thẳng với Trung Quốc sau tranh chấp nổ ra hồi tháng 4, đồng thời, cáo buộc Ngoại trưởng Rosario là “kẻ phản quốc” bởi chiến thuật được cho là “hung hăng” của mình.

“Hiện không có thêm bất cứ một cuộc khủng hoảng nào liên quan đến tranh chấp tại bãi đá ngầm Scarborough nhưng chúng tôi gần như đã đi tới bờ vực chiến tranh do hành động mưu phản (của ông Rosario)”, Thượng Nghị sỹ Trillanes cho AFP biết ngày hôm qua (19/9).

Ông nhấn mạnh rằng các tuyên bố công khai của Ngoại trưởng Rosario lên án Bắc Kinh đang chèn ép Manila đã suýt gây ra một cuộc đối đầu giữa 2 nước.

Trillanes cho hay ông đã gặp "các quan chức chóp bu của Trung Quốc" ít nhất 15 lần ở Manila và Bắc Kinh kể từ tháng 5.

Về việc ủy quyền cho Thượng nghị sỹ Trillanes, ông Edwin Lacierda - người phát ngôn của Tổng thống Philippines Bengino S. C. Aquino III ngày hôm qua (19/9) đã trả lời báo giới là có, mặc dù ông khẳng định: “Tôi có thể thẳng thừng mà nói rằng Ngoại trưởng Rosario có được sự tin tưởng của Tổng thống”.

Tuy nhiên, khi được hỏi, Thượng nghị sĩ Trillande có tư cách gì để được giao trách nhiệm đàm phán với Bắc Kinh, ông Lacierda nói: “Bối cảnh mà Tổng thống Aquino ủy quyền cho Thượng nghị sỹ Trillanes là khi đó các phương án đối phó với Bắc Kinh đều mở”.

Dĩ nhiên, việc Tổng thống ủy quyền cho Thượng nghị sỹ Trillanes đã trở thành câu chuyện chính trị nóng bỏng hàng đầu ở Philippines khi Chủ tịch Thượng viện nước này là ông Juan Ponce Enrile đăng đàn trên truyền hình quốc gia với những phát biểu chỉ trích nhằm vào ông Trillanes và ủng hộ Ngoại trưởng Rosario.

“Anh chàng này là một tay gian lận”, ông Enrile bực bội tại phiên họp toàn thể ở Thượng viện.

“Anh ta đã nói với người Trung Quốc rằng chúng ta không thể cáng đáng được việc bảo vệ bờ biển của chúng ta”, ông Enrile cho biết.

Trong khi đó, “người được Tổng thống ủy quyền” Trillanes bỏ ra ngoài và từ chối trả lời các câu hỏi từ ông Enrile.

Về phía nhân vật bị cáo buộc “phản quốc” vì đã cứng rắn với Bắc Kinh, Ngoại trưởng Philippines Del Rosario tỏ thái độ nhã nhặn mà không thiếu cương quyết trong một văn bản: “Bộ Ngoại giao thực hiện chính sách đối ngoại của Tổng thống. Chúng ta sẽ không đề cao những người đang làm những việc gây chia rẽ chúng ta. Phải có một chính sách nhất quán và một đội ngũ đồng lòng trong việc thú đẩy lợi ích quốc gia của chúng ta tại Biển Tây Philippines”.

Trong cuộc phỏng vấn hôm 17/9 trên truyền hình, ông del Rosario cho biết các cuộc thương lượng ngầm là "lợi bất cập hại" dù không nêu đích danh tên ông Trillanes.

“Các cuộc thương lượng ngầm có mục đích riêng nhưng trong trường hợp này thì “lợi bất cập hại”. Điều quan trọng là chúng ta phải nhất quán trong vấn đề này” - ông Del Rosario nhấn mạnh.

Hiện tại, theo người phát ngôn Edwin Lacierda, Tổng thống Philippines Aquino đã yêu cầu cả Ngoại trưởng Rosario và Thượng nghị sỹ Trillanes không tiếp tục đưa ra những phát biểu mới cho đến khi ông nói chuyện với họ. Ông đã nói chuyện với Ngoại trưởng Del Rosario và sẽ nói chuyện sớm với Thượng nghị sỹ Trillanes.

Thượng nghị sỹ Trillanes là một cựu trung úy hải quân và là một trong số các nhà lãnh đạo hai cuộc đảo chính thất bại năm 2003 và năm 2007 chống lại cựu Tổng thống Gloria Arroryo.

Ông đã giành một ghế thượng nghị sĩ trong khi vẫn còn ở trong tại giam vì tội phản quốc vào năm 2007. Tuy nhiên, sau đó, ông được Tổng thống đương nhiệm Aquino ân xá trước thời hạn.

Linh Phương (Theo AFP, Petrotimes)