CNN tung tài liệu lý giải nguyên nhân khủng hoảng vùng Vịnh

Đài CNN đã công bố các thỏa thuận bí mật giữa Qatar và các nước láng giềng vùng Vịnh - điều có thể giúp lý giải cho cuộc khủng hoảng hiện tại.

Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đang có mặt tại khu vực để tìm giải pháp cho cuộc khủng hoảng vùng Vịnh - Ảnh: AFP

Theo đó, Qatar và các quốc gia vùng Vịnh đã ký kết các thỏa thuận trong năm 2013 và 2014 để cấm tài trợ cho các phe đối lập và các nhóm thù địch tại các quốc gia này cũng như ở Ai Cập và Yemen.

Nhiều người biết đến sự tồn tại của các thỏa thuận này nhưng cả nội dung và các tài liệu liên quan đều được giữ kín do sự nhạy cảm của các vấn đề liên quan. CNN cho biết nguồn tin có quyền truy cập các tài liệu này đã cung cấp thông tin cho mình.

Các quốc gia vùng Vịnh đã cáo buộc Qatar không tuân thủ hai thỏa thuận trên. Điều này giúp giải thích những gì đã gây ra cuộc khủng hoảng ngoại giao tồi tệ nhất ở vùng Vịnh trong nhiều thập kỷ qua.

Việc tuân thủ các thỏa thuận đó nằm trong 6/13 điểm trong bản yêu sách của các quốc gia vùng Vịnh buộc Qatar thực thi trong thời gian qua.

Hai thỏa thuận trong hai năm

Quốc vương Saudi Arabia, quốc vương Qatar và quốc vương Kuwait đã ký kết thỏa thuận đầu tiên, được viết tay và đề ngày 23-11-2013. 

Thỏa thuận Riyadh đưa ra các cam kết nhằm tránh can thiệp vào các vấn đề nội bộ của các nước vùng Vịnh khác, bao gồm cấm hỗ trợ hoặc tài trợ chính trị cho các nhóm hoạt động chống chính phủ tại khu vực này.

Thỏa thuận Riyadh đề cập cụ thể đến việc không ủng hộ tổ chức Anh em Hồi giáo (MB) cũng như không chống lưng cho các nhóm đối lập tại Yemen. Các nước vùng Vịnh từng nhiều lần cáo buộc Qatar tài trợ cho tổ chức MB.

Để biện minh cho cuộc cô lập ngoại giao và kinh tế đầu tháng trước, các đối tác vùng Vịnh của Qatar đã cáo buộc Doha hỗ trợ tài chính cho nhóm Hezbollah và các tổ chức khủng bố khác cũng như chống lưng cho MB tại Ai Cập.

Trong thỏa thuận đầu tiên, các quốc gia cũng cam kết không ủng hộ "phương tiện truyền thông đối kháng" - một điều kiện liên quan rõ ràng đến đài truyền hình vệ tinh Al Jazeera có trụ sở tại Qatar.

Thỏa thuận thứ hai có đóng dấu "tuyệt mật" và ghi ngày 16-11-2014 và có thêm chữ ký của Vua Bahrain, Hoàng tử Abu Dhabi và thủ tướng Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE).

Thỏa thuận này đặc biệt đề cập đến cam kết của các nước tham gia ký kết để hỗ trợ sự ổn định của Ai Cập, bao gồm việc ngăn các nhóm hoặc các cá nhân chống đối chính phủ Ai Cập sử dụng kênh Al Jazeera để tuyên truyền.

Thỏa thuận thứ hai đề cập riêng đến đài Al Jazeera chứ không phải các cơ quan truyền thông khác như Al Arabiya của Saudi Arabia. Sau khi thỏa thuận được ký kết, đài Al Jazeera đã đóng cửa một kênh chuyên phủ sóng ở Ai Cập là Al Jazeera Mubashir Misr.

Ngoài ra, ngoại trưởng của những nước trên cũng đã ký một tài liệu bổ sung cho thỏa thuận năm 2013. Tài liệu bao gồm các điều khoản cấm tài trợ cho tổ chức MB cũng như các nhóm đối lập ở Yemen và Saudi Arabia vốn đặt ra mối nguy hại cho an ninh và sự ổn định của các quốc gia thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC).

Các thỏa thuận không chỉa mũi dùi về phía Qatar vì tất cả các bên tham gia ký kết có trách nhiệm tuân thủ các điều khoản đã đề ra.

Trong khu thương mại Qatar ở thủ đô Doha ngày 5-7 - Ảnh: Reuters

Qatar lên tiếng

Trong một tuyên bố với đài CNN ngày 10-7, Qatar cáo buộc Saudi Arabia và UAE vi phạm tinh thần của thỏa thuận và theo đuổi một "cuộc tấn công không khiêu khích về chủ quyền của Qatar".

"Đọc toàn bộ văn bản này sẽ cho thấy ý định của các thỏa thuận năm 2013/2014 là nhằm đảm bảo rằng các quốc gia GCC có thể hợp tác trong khuôn khổ rõ ràng. Các yêu cầu của họ về việc Qatar đóng cửa Al Jazeera, buộc chia cắt các gia đình và bồi thường là những yêu cầu không liên quan đến thỏa thuận Riyadh" - giám đốc văn phòng truyền thông chính phủ Qatar, ông Sheikh Saif Bin Ahmed al-Thani cho biết.

Ông al-Thani cho rằng bản yêu sách 13 điều là "một cuộc tấn công vô lý và chưa từng có đối với chủ quyền Qatar và đó là lý do tại sao Qatar từ chối và cộng đồng thế giới lên án".

Đài CNN cho thấy các tài liệu trên chỉ ra những căng thẳng lâu năm giữa các quốc gia trong khối GCC và giúp giải thích lý do tại sao các quốc gia Trung Đông do Saudi Arabia dẫn đầu lại cắt đứt quan hệ với Qatar trong tháng 6 khi cáo buộc nước này tài trợ khủng bố.

Tuy nhiên, chính quyền tổng thống Mỹ Donald Trump đang hy vọng có thể giúp đưa ra một giải pháp cho cuộc khủng hoảng ngoại giao tại vùng Vịnh.

Hãng tin Reuters cho biết ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã bay đến vùng Vịnh để thảo luận với các lãnh đạo của Qatar, Kuwait và  Saudi Arabia từ ngày 10-7.

Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Mỹ, RC Hammond cho biết mục đích chuyến đi của ông Tillerson là "tìm kiếm khả năng giải quyết vấn đề và tìm ra các điểm chung có thể dùng để giải quyết vấn đề".(Tuoitre)
-----------------------

Xả súng hiếm thấy tại Thái Lan, 8 người chết

Cảnh sát Thái Lan ngày 11.7 xác nhận các tay súng đã bắn chết 8 người trong một ngôi nhà ở tỉnh Krabi thuộc miền nam Thái Lan vào tối 10.7.

Reuters dẫn thông báo từ cảnh sát Thái Lan cho biết các tay súng đột nhập ngôi nhà nói trên, bắt giữ nạn nhân làm con tin trước khi xả súng vào họ.

“Họ đã được tìm thấy hồi sáng này. 8 người chết, 3 người bị thương. Tất cả đều được tìm thấy ở trong căn nhà đó”, cảnh sát địa phương Manat In-prom cho hay. Trong số nạn nhân tử vong có bé một tuổi. “Chúng tôi tin rằng có 5-6 tội phạm”, ông Manat cho biết thêm. Cảnh sát nghi rằng động cơ xả súng mà mâu thuẫn cá nhân.

Thái Lan có tỷ lệ sở hữu súng cao và nhiều người thường mang súng để tự vệ nhưng vụ xả súng như trên là rất hiếm, theo Reuters.

Theo Bộ Nội vụ Thái Lan, hiện có khoảng 6,1 triệu khẩu súng được đăng ký ở quốc gia có 67 triệu dân này. Còn theo dữ liệu năm 2016 từ Đại học Washington (Mỹ), Thái Lan có tỷ lệ tử vong liên quan đến súng cao nhất trong 10 nước Đông Nam Á, đứng trên cả Philippines, xếp thứ 2.(Thanhnien)
-----------------------

Nghiên cứu cảnh báo tên lửa rẻ tiền đủ sức hạ tàu sân bay Anh

Các chiến hạm và tàu sân bay đắt đỏ của Anh đang đối mặt với nguy cơ khôn lường trong bối cảnh một số quốc gia đối thủ đang nhanh chóng phát triển công nghệ tên lửa và trinh sát.

Những bước tiến nhảy vọt của các thế lực đối thủ như Trung Quốc và Nga đang làm xói mòn vị thế thống trị về mặt quân sự một thời của phương Tây, tờ The Telegraph UK ngày 10.7 dẫn báo cáo của Viện nghiên cứu về quân sự và an ninh hoàng gia Anh (RUSI) tại London cho biết.

Báo cáo chỉ đích danh các tên lửa tầm xa của hai nước trên, cho rằng chúng có khả năng đe dọa các nền tảng vũ khí trên bộ, trên biển và trên không, thậm chí có thể phá hủy hoạt động liên lạc viễn thông bằng vệ tinh và các hệ thống định vị mà quân đội những nước phương Tây đang sử dụng.

Hải quân Hoàng gia Anh khẳng định hàng không mẫu hạm mới của nước này là HMS Queen Elizabeth sẽ được các tàu khu trục và tàu hộ tống bảo vệ trước mọi cuộc tấn công bằng tên lửa.

Tàu sân bay mới Anh trị giá cỡ 3 tỉ bảngAFP

Tuy nhiên, RUSI vẫn bày tỏ sự quan ngại trước tốc độ phát triển đáng gờm của các đối thủ tiềm tàng.

RUSI cảnh báo “những tên lửa có giá chưa đầy nửa triệu bảng Anh có thể chọc thủng tàu sân bay Anh trị giá hơn 3 tỉ bảng. Trên thực tế, mua sỉ một lô hàng 10 tên lửa như vậy chỉ tốn chưa đến 5 triệu bảng”.

Báo cáo tiếp tục: “Trung Quốc và Nga dường như tập trung đa số nỗ lực nhằm đe dọa các tài sản quân sự quan trọng của phương Tây với kích thước lớn, đắt đỏ và ít ỏi”.(Thanhnien)
------------------------

Thái Lan sẽ chi gần 260 triệu USD mua 8 máy bay quân sự Hàn Quốc

Nội các Thái Lan ngày 11.7 thông qua gói mua 8 máy bay huấn luyện quân sự tiên tiến của Hàn Quốc T-50, với tổng trị giá 258 triệu USD.

Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha nói rõ kế hoạch mua 8 chiếc T-50 thuộc giai đoạn 2 của thỏa thuận ký kết năm 2015. Trong giai đoạn 1, Thái Lan đã mua 4 máy bay cùng loại từ Hàn Quốc với giá 110 triệu USD, theo Reuters. Phó thủ tướng Thái Lan Prawit Wongsuwan cho biết thêm T-50 sẽ thay thế những máy hay huấn luyện hoạt động đã trên 20 năm.

Máy bay huấn luyện T-50 do Công ty Công nghiệp không gian vũ trụ Hàn Quốc phát triển với sự hợp tác của tập đoàn quốc phòng Mỹ Lockheed Martin. T-50 có thể chuyển đổi công năng thành máy bay tấn công nếu được trang bị vũ khí. Ngoài Thái Lan, Hàn Quốc cũng cung cấp máy bay loại này cho Indonesia, Philippines và Iraq

Chính phủ Thái Lan tăng ngân sách quốc phòng đều đặn kể từ sau cuộc đảo chính năm 2014. Hồi tháng trước, quân đội Thái Lan cho hay Mỹ định bán 5 chiếc trực thăng đa nhiệm Black Hawk cho nước này sau khi tạm ngưng bán khí tài quân sự theo sau cuộc đảo chính.

Mỹ đã bán thiết bị quân sự cho Thái Lan với tổng trị giá 960 triệu USD trong thập niên qua. Trong đó có trực thăng Black Hawk, hệ thống tên lửa không đối không, tên lửa chống hạm và ngư lôi.(Thanhnien)