Liên minh kim cương là bước đầu để thành lập NATO ở châu Á?

“Tứ giác kim cương” Mỹ - Nhật – Úc - Ấn được giới chuyên gia nhận định sẽ tác động đáng kể đến cấu trúc an ninh khu vực trong thời gian tới. 

Lãnh đạo Mỹ, Ấn, Úc gặp nhau tại Philippines hôm 12.11 CHỤP MÀN HÌNH FINANCIAL EXPRESS

Trong tháng 11, khái niệm Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương liên tục được giới chức và các nhà phân tích nhắc đến. Một số ý kiến còn cho rằng đã đến lúc cụm từ này thay thế cho cụm châu Á – Thái Bình Dương và sự thay đổi này không chỉ là vấn đề ngữ nghĩa mà còn có thể tạo ra “cơn địa chấn” trên bàn cờ địa chính trị ở khu vực.

Bên cạnh đó, hồi đầu tháng, Mỹ - Nhật Bản – Úc - Ấn Độ nhất trí thành lập một liên minh có thể tiến hành hoạt động tuần tra và tăng cường ảnh hưởng ở vùng biển từ Ấn Độ Dương đến Thái Bình Dương, bao gồm cả những điểm nóng tranh chấp như Biển Đông và biển Hoa Đông.

Trên thực tế, ý tưởng thành lập liên minh này đã được Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đề cập từ lâu, tuy nhiên lúc đó sáng kiến chưa được định hình rõ ràng và một số nước còn e dè trước sự phản ứng của Trung Quốc.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe từng đưa ra ý tưởng về tứ giác kim cương từ lâuREUTERS

Theo tờ South China Morning Post, sự trở lại của “liên minh kim cương” một cách rõ ràng hơn bên lề Hội nghị cấp cao APEC vừa qua tại Việt Nam cho thấy 4 nước đang ngày càng quan ngại về những biến động chiến lược về an ninh và kinh tế trong khu vực.

Sau cuộc họp cấp trị sự lần đầu tiên, 4 nước đã ra tuyên bố chung với cam kết đảm bảo duy trì khu vực "tự do và mở", "tôn trọng luật pháp quốc tế" và "trật tự dựa trên nguyên tắc ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương". Theo các chuyên gia, điều này phản ánh nhận thức chung của họ là Trung Quốc đang không tuân thủ các quy tắc về lãnh thổ, hàng hải và thương mại, trong đó có vấn đề tranh chấp trên Biển Đông.

Chính sách đối ngoại của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với khu vực Đông Á hiện nay đang theo hướng “cân bằng cứng”, trong đó có kế hoạch đối trọng Trung Quốc bằng việc thiết lập liên minh với Nhật, Úc, Ấn, theo tờ South China Morning Post. Đây có thể là cách duy trì sự hiện diện của Mỹ tại khu vực sau khi khước từ chính sách “xoay trục” của người tiền nhiệm Barack Obama, cũng như rút khỏi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Bên cạnh đó, chính sách mới cho thấy Mỹ đang nhấn mạnh tầm quan trọng của Ấn Độ trong bàn cờ này. Ngoài ra, các nước nhỏ trong khu vực cũng có thể hưởng lợi từ mô hình mới.

Thay vì nói đến sự đối trọng, cả 4 nước trong “liên minh kim cương” đều đề cập mục tiêu thúc đẩy tự do và cởi mở trong khu vực. Những lợi ích và tầm nhìn chung về an ninh giúp gắn kết các thành viên. Tờ South China Morning Postnhận định liên minh này có thể mở ra tiềm năng xây dựng một NATO ở châu Á, làm thay đổi mạnh mẽ cấu trúc an ninh khu vực trong thời gian tới.(Thanhnien)
-------------------------------

Chiến lược của Úc trong Indo - Pacific

Sách trắng của Úc đã nhấn mạnh đến khái niệm liên Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (Indo - Pacific) khá tương thích cùng khái niệm “tứ giác an ninh”.

Tuần qua, Úc công bố Sách trắng về chính sách đối ngoại 2017. Đây là sách trắng đối ngoại đầu tiên được nước này đưa ra trong 14 năm qua, phản ánh mối quan tâm của Canberra về cấu trúc an ninh đang thay đổi tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương trong những năm qua.

Đó là: Sự trỗi dậy của Trung Quốc cũng như những chính sách “ngoại giao cơ bắp” mà Bắc Kinh theo đuổi; Tổng thống Mỹ Donald Trump với chính sách “nước Mỹ là trên hết” xen lẫn cùng các cam kết thiếu rõ ràng đối với tình hình an ninh ở châu Á; Nguy cơ từ chủ nghĩa khủng bố; Vị thế của những nước nhỏ trong khu vực đang dần tạo ra ảnh hưởng lớn hơn.

Từ đó, sách trắng của Úc đã nhấn mạnh đến khái niệm liên Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (Indo - Pacific) khá tương thích cùng khái niệm “tứ giác an ninh” được phục hồi gần đây thông qua sự liên kết của Ấn Độ - Mỹ - Nhật Bản - Úc. Đây cũng là cách để Canberra tiếp cận với tình trạng biến động, phức tạp ở châu Á - Thái Bình Dương. Cụ thể, thông qua các chương trình hợp tác an ninh - quân sự, Úc muốn đóng vai trò lớn hơn bên cạnh đồng minh lâu năm là Mỹ.

Sách trắng đối ngoại của Úc cũng thể hiện mong muốn cân bằng giữa nhiều ưu tiên: Giữ vị thế là đồng minh của Mỹ; Có vai trò quan trọng trong cấu trúc an ninh của khu vực; Tham gia duy trì trật tự quốc tế dựa trên các quy tắc chung; Giữ vững an ninh nội địa.(Thanhnien)
-----------------------------

Tàu chiến Iran đến vịnh Mexico, áp sát Mỹ

Tân tư lệnh hải quân Iran tuyên bố sẽ sớm đưa tàu chiến Iran vượt ra ngoài phạm vi Trung Đông đến Mỹ Latinh, áp sát Mỹ.

Iran sẽ đưa tàu chiến đến vịnh Mexico và Đại Tây Dương, áp sát Mỹ, Far News ngày 23-11 dẫn tuyên bố của Chuẩn Đô đốc Hossein Khanzadi, tân Tư lệnh hải quân Iran, một động thái mà UPI đánh giá là một sự đe dọa và gây lo ngại lớn cho Mỹ.

Theo Chuẩn Đô đốc Khanzadi, ông có kế hoạch triển khai tàu chiến Iran vượt ra ngoài khu vực Trung Đông, các tàu chiến này sẽ đến Mỹ Latinh.

“Đội tàu chiến của chúng tôi sẽ được gửi đến Đại Tây Dương trong tương lai gần và sẽ thăm các nước bằng hữu ở Nam Mỹ và vịnh Mexico. Quân đội Iran có kế hoạch giương cờ đất nước ở vịnh Mexico” - Chuẩn Đô đốc Khanzadi cho biết, rằng muốn hải quân Iran tăng thêm nhiều tàu chiến và tàu ngầm mới vào năm tới.

Tàu chiến Jamaran của Iran bắn tên lửa năm 2010. Ảnh: GETTY IMAGES

“Sự xuất hiện của các tàu chiến chúng tôi ở Địa Trung Hải và kênh đào Suez đã gây sốc cả thế giới và Mỹ cũng phải lên tiếng về nó” - Chuẩn Đô đốc Khanzadi nhắc lại các sự kiện trước.

Iran lâu nay rất tức giận việc Mỹ hiện diện một số lượng lớn tàu chiến ở vịnh Persian. Hạm đội 5 hải quân Mỹ đóng ở vịnh Persian gồm có hai tàu sân bay, 20 tàu chiến, 103 máy bay chiến đấu, cùng 20.000 binh sĩ và lính thủy quân lục chiến.

Tàu chiến Iran bắn tên lửa ở vịnh Persian. Ảnh: AP

Chuyện xung đột, đối đầu giữa tàu chiến Mỹ và tàu quân đội Iran ở khu vực này xảy ra khá thường xuyên. Theo thống kê của Bộ Quốc phòng Mỹ có ít nhất 14 vụ va chạm giữa hải quân Mỹ và Iran từ đầu năm đến nay. Đầu năm nay, hai tàu chiến Mỹ USS Thunderbolt và USS Nimitz đã phải bắn cảnh cáo một tàu Iran tiếp cận mình quá gần và quá nguy hiểm.

Binh sĩ Iran trong một cuộc tập trận hải quân. Ảnh: AFP

Thực ra kế hoạch đưa tàu chiến đến áp sát Mỹ của Iran không mới. Năm 2014, Chuẩn Đô đốc Iran Habibollah Sayyari từng nói nước này sẽ đưa tàu chiến áp sát biên giới hàng hải của Mỹ, phản ứng việc tàu hải quân Mỹ xuất hiện ở vịnh Persian. Ông Sayyari sau đó hủy kế hoạch này và căng thẳng giữa Iran với Mỹ phần nào lắng dịu sau khi Iran ký thỏa thuận hạt nhân với nhóm P5+1 năm 2015. Căng thẳng hai bên lại tăng cao trong năm nay khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân.(PLO)
---------------------

Dự báo 15 mục tiêu tên lửa Triều Tiên nhắm đến

Ủy ban Quan hệ đối ngoại châu Âu khoanh vùng 15 địa điểm được cho là mục tiêu tấn công hạt nhân của Triều Tiên, chủ yếu ở Mỹ, Hàn Quốc, Nhật.

Ủy ban Quan hệ đối ngoại châu Âu vừa đưa ra báo cáo khoanh vùng 15 TP và địa điểm nổi tiếng mà ủy ban này tin là bị Triều Tiên đưa vào tầm ngắm tấn công hạt nhân.

Cả 15 điểm này nằm ở Mỹ, Nhật, Hàn Quốc và lãnh thổ của Mỹ ở Thái Bình Dương. Trong 15 điểm này vừa có cả các mục tiêu quân sự chiến lược vừa có cả các TP đông dân.

Danh sách các địa điểm Ủy ban Quan hệ đối ngoại châu Âu cho rằng sẽ là mục tiêu tấn công hạt nhân của Triều Tiên. Ảnh: EXPRESS.UK

“Triều Tiên thường xuyên đe dọa cả các căn cứ Mỹ ở châu Á-Thái Bình Dương và các TP ở đất liền Mỹ. Trong khi đó truyền thông nước này vẫn nói rằng “sức mạnh chiến lược” Triều Tiên sẵn sàng tấn công đất liền Mỹ, các pháo đài Mỹ, các căn cứ quân sự Mỹ ở Thái Bình Dương bao gồm Hawaii và Guam và cả ở Hàn Quốc bất cứ lúc nào” - theo báo cáo.

Theo những lời tuyên truyền, đe dọa của Triều Tiên thì mọi nơi trong đất Mỹ đều nằm trong vùng đe dọa nhưng theo danh sách thì quận Manhattan (New York), Nhà Trắng, Bộ Quốc phòng là các mục tiêu cao nhất. Ngoài ra còn đảo Guam, Hawaii, các tàu ngầm hạt nhân Mỹ, các căn cứ quân sự Mỹ ở Thái Bình Dương.

Tại Hàn Quốc là Nhà Xanh và các trụ sở bộ, ngành, Seoul, Degu, Jungwon, Gyeryongdae, Pyeongtaek, các căn cứ quân sự Mỹ ở Osan, Busan, Gusan.

Tại Nhật, đó là các TP Kyoto, Osaka, Yokohoma, Kyodo, Nagoya, Yokosuka, Misawa, Okinawa, căn cứ quân sự Mỹ ở Okinawa.

Bản đồ minh họa các địa điểm Ủy ban Quan hệ đối ngoại châu Âu cho rằng sẽ là mục tiêu tấn công hạt nhân của Triều Tiên. Ảnh: DAILY MAIL

Theo báo cáo, “không giống các quốc gia hạt nhân khác, Triều Tiên không tuyên bố rõ ràng học thuyết hạt nhân của mình, bối cảnh nào thì sẽ tiến hành một vụ tấn công”. Tuy nhiên, báo cáo cũng xác định Triều Tiên sẽ chỉ phát động chiến tranh hạt nhân một khi nhận thấy đất nước đang bị nguy hiểm.

Ủy ban Quan hệ đối ngoại châu Âu lên danh sách này dựa vào nghiên cứu hàng loạt tuyên bố đe dọa của Triều Tiên trên truyền thông nước này khi ông Kim Jong-un lên nắm quyền và cả thông tin tình báo. Mục đích của báo cáo này nhằm xác định mục tiêu của chương trình vũ khí hạt nhân Triều Tiên, khi nào Triều Tiên sẽ sử dụng đến vũ khí này, dự đoán phản ứng của Triều Tiên với các viễn cảnh khác nhau.

Báo cáo của Ủy ban Quan hệ đối ngoại châu Âu được công khai trong bối cảnh căng thẳng giữa Triều Tiên và Mỹ đang rất cao, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump liệt Triều Tiên vào danh sách các nước tài trợ khủng bố. Triều Tiên đã phản ứng bằng các tuyên bố cứng rắn và đe dọa nhưng chưa rõ sẽ có những bước đi gì tiếp theo. Khả năng lớn nhất, theo các nhà phân tích, Triều Tiên có thể sẽ xem đây là cái cớ để thực hiện thêm một vụ thử hạt nhân nữa.(PLO)