Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phê chuẩn kế hoạch triển khai tàu tuần tra đều đặn nhằm thách thức yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông.

Khu trục hạm Mỹ USS Dewey hoạt động ở Biển Đông hồi tháng 5.2017 US NAVY

Kế hoạch nói trên do Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis trình cho Nhà Trắng vào tháng 4, theo một quan chức tiết lộ với báo Breitbart hôm qua. Kế hoạch đưa ra lịch trình cả năm cho việc triển khai tàu hải quân Mỹ đến vùng biển Trung Quốc tuyên bố chủ quyền phi lý ở Biển Đông để thực hiện hoạt động duy trì tự do hàng hải (FONOP). Nhờ kế hoạch này, Nhà Trắng nắm trước các hoạt động đã được lên lịch nên sẽ không bất ngờ mỗi khi nhận được yêu cầu phê chuẩn và sẽ thông qua nhanh hơn so với trước. Việc phê chuẩn nhanh hơn sẽ cho phép FONOP được tiến hành một cách “rất đều đặn”, theo vị quan chức.

Dưới thời chính quyền Tổng thống Barack Obama, các FONOP được đề nghị xem xét theo từng trường hợp nên mất nhiều thời gian để thông qua hơn. Tình trạng này còn tạo ra cảm giác rằng việc thực hiện FONOP là nhằm đáp trả động thái trước đó của Trung Quốc thay vì là một phần của các hoạt động hải quân thông thường, theo Breitbart. Trong cả năm 2016, chính quyền Tổng thống Obama tiến hành 3 đợt FONOP trong khi từ tháng 5.2017, chính quyền Tổng thống Trump đã thực hiện bằng con số đó.

Vị quan chức Mỹ còn giải thích sở dĩ trong thời gian Tổng thống Trump mới nhậm chức, những đề xuất tiến hành FONOP được gửi đến Lầu Năm Góc không được chấp thuận vì Bộ trưởng Mattis muốn có một kế hoạch tổng thể chứ không muốn trình bất kỳ đề xuất manh mún nào đến Nhà Trắng. Kế hoạch này đã được thông qua trước khi FONOP đầu tiên dưới thời Tổng thống Trump được tiến hành vào ngày 24.5, khi tàu khu trục USS Dewey đi vào khu vực 12 hải lý xung quanh đá Vành Khăn trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền VN.

Cũng theo kế hoạch mới, yêu cầu tiến hành FONOP bắt đầu từ Hạm đội 7 của Mỹ, lần lượt được chuyển đến Hạm đội Thái Bình Dương, Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương, Lầu Năm Góc rồi tới Hội đồng An ninh quốc gia (NSC). Trong lúc trình những đề xuất lên NSC, Lầu Năm Góc cũng sẽ gửi cho Bộ Ngoại giao để đảm bảo các FONOP không gây tổn hại cho những sáng kiến ngoại giao được triển khai cùng thời điểm.

Tuy nhiên, ông Harry Kazianis, Giám đốc nghiên cứu quốc phòng tại Trung tâm vì lợi ích quốc gia (Mỹ), cảnh báo FONOP không thể là công cụ duy nhất mà Washington dùng để chống lại tuyên bố chủ quyền quá đáng của Trung Quốc ở Biển Đông. Ông Kazianis cho rằng chính quyền Tổng thống Trump cần phải vạch ra chiến lược ngăn chặn những “hành động bắt nạt và ép buộc” của Trung Quốc từ biển Hoa Đông đến Biển Đông. Nếu không, trong vài năm, Trung Quốc sẽ thống trị khu vực châu Á - Thái Bình Dương, ông Kazianis cảnh báo.

Văn Khoa
Theo Thanhnien.vn