Giáp phản ứng nổ được coi là "thần hộ mệnh" của xe tăng, phát huy hiệu quả rất tốt trước các loại đạn xuyên lõm hay đạn xuyên động năng chuyên dụng.

Nhận thấy ưu điểm trên của giáp phản ứng nổ (ERA), hầu hết các cường quốc quân sự trên thế giới đều đã tích hợp nó cho xe tăng chiến đấu chủ lực của mình nhằm tăng mức độ sống sót trên chiến trường.

Tại Việt Nam, nhu cầu trang bị ERA cho vài trăm chiếc T-54/55 và T-62 nâng cấp trong tương lai cũng như xe chiến đấu bộ binh BMP-1/2 là rất lớn, chính vì vậy làm chủ công nghệ chế tạo giáp phản ứng nổ thế hệ mới là yêu cầu cấp thiết.

Hiện nay các cán bộ, kỹ sư của Viện Thuốc phóng - Thuốc nổ, Tổng cục Công nghiệp quốc phòng đã sản xuất thành công ERA "made in Viet Nam" với các thông số được đánh giá tương đương Kontakt 1 của Nga hay Blazer của Israel, đủ khả năng chống đạn B-41 hoặc tên lửa AT-3.

Tuy nhiên thực tế chiến trường đã cho thấy các loại đạn xuyên lõm chống tăng hiện đại đủ sức xâm nhập tới 700 - 800 mm thép đồng nhất, chưa kể đạn xuyên động năng  sẽ vô hiệu hóa hoàn toàn ERA đời đầu, do đó Việt Nam rất cần sản xuất được một loại giáp phản ứng nổ tối tân hơn, ví dụ như Kontakt 5.

Nhưng đáng tiếc công nghệ này đối tác truyền thống của chúng ta là Nga không hề có ý định chia sẻ, bất chấp việc họ đã có chủng loại tối tân hơn là Relikt.

Nếu vậy, Việt Nam có thể tính đến một con đường khác đó là mua công nghệ từ Ukraine. Quốc gia láng giềng của Nga đang gặp phải rất nhiều khó khăn, họ sẵn sàng bán cho đối tác cả những tinh hoa của nền công nghiệp quốc phòng nếu được giá, cho nên đây có thể trở thành giải pháp có tính khả thi cao.

Xét về trình độ chế tạo xe tăng - thiết giáp thì Ukraine không hề thua kém Nga, thậm chí còn có phần nhỉnh hơn nhờ được kế thừa nhiều thành tựu của Liên Xô. Gần đây Kiev đã đưa vào trang bị loại ERA có tên gọi Nozh (Con dao) mà theo nhận xét có tính năng tương đương với Relikt.

Sự khác biệt cơ bản giữa Nozh với các kiểu ERA hiện có là luồng phụt theo dạng phẳng của các module giáp phản ứng nổ sẽ cắt phá luồng xuyên lõm hoặc làm lệch hướng thanh xuyên của đầu đạn dưới cỡ bắn vào xe, nhờ đó làm giảm độ xuyên giáp.

Ưu điểm nổi trội của Nozh là thời gian phản ứng nhanh, bảo vệ hiệu quả và có độ tin cậy cao trước các loại đạn chống tăng, kể cả khi góc chạm của đạn vuông góc với thân xe và tháp pháo.

Module Nozh có kết cấu không tháo rời, hoạt động không cần cơ cấu kích nổ đặc biệt, không đòi hỏi yêu cầu chuẩn bị sử dụng, bảo dưỡng và sửa chữa; nó không tự kích nổ khi bị trúng đạn súng bộ binh, mảnh bom pháo, hỗn hợp cháy.

Kết cấu của Nozh khá đặc biệt, gồm các thỏi thuốc nổ hình trụ tiết diện chỏm cầu có vỏ bọc được cố định bằng những thanh nẹp, phía dưới có đệm giảm chấn. Rãnh lõm của thỏi thuốc nổ được làm tương tự lượng nổ tạo hình của đầu đạn lõm, độ sâu rãnh lõm nằm trong khoảng 0,333 - 1,83 bán kính hình cầu của tiết diện thỏi thuốc nổ.

Trong mỗi module chứa 7 thỏi thuốc nổ, chúng được xếp thẳng hoặc nghiêng dưới một góc nào đó phụ thuộc vào cách bố trí module giáp để bảo vệ bề mặt ngang hay thẳng đứng của thân xe hoặc tháp pháo. 

Khi module giáp Nozh bị trúng đạn xuyên lõm, luồng xuyên của đạn tác động vào một trong những thỏi thuốc nổ và hiệu ứng nổ của nó bắt đầu tác động vào luồng xuyên của đầu đạn.

Do sản phẩm nổ và sóng nổ sẽ kích hoạt các thỏi thuốc nổ kế tiếp, nhờ đó tạo ra các luồng phụt kế tiếp nhau tác động cắt phá liên tục, làm phân rã luồng xuyên hoặc làm lệch hướng thanh xuyên của đầu đạn tấn công, nhờ đó xe tăng được đảm bảo sống sót trước các đòn tấn công.

Giáp phản ứng nổ Nozh bảo đảm chống lại cả đạn xuyên lõm 2 tầng, giảm sức xuyên của đạn lõm và đạn xuyên động năng đến 90%, các thông số này vượt xa Blazer hay Kontakt 5. 

Nếu mua được công nghệ chế tạo giáp phản ứng nổ Nozh (khả năng rất cao nếu trả chi phí hợp lý) thì các loại tăng - thiết giáp của Việt Nam sẽ có sức sống vượt trội so với hiện tại.

Chí Linh
Theo Baodatviet.vn