Nãy giờ chúng ta toàn bàn về vấn đề số lượng, mà chưa một lời nào đả động đến chất lượng. Trong khi lẽ ra nhất định phải nói về chất lượng.

Đã không còn là một điều bí mật với bất kỳ ai cái thực tế là phương pháp chủ yếu được các công trình sư Trung Quốc ứng dụng cho bất kỳ một loại phương tiện kỹ thuật quân sự nào mới về nguyên tắc, – đó là phương pháp “reverse engineering” (nguyên văn- tạm dịch: kỹ thuật đảo ngược, xin bạn đọc am hiểu chỉ giáo). Nếu dùng cách nói đơn giản hơn, đó là nhân bản.

Phương pháp trên, về mặt nguyên tắc, đã được thử thách và kiểm nghiệm, và trong lĩnh vực này người Trung Quốc rất xứng đáng là bậc sư phụ. Để có thể sao chép/nhân bản, cần phải có một cái gì đó để làm mẫu.

Và nếu như đối với tàu mang máy bay thì mọi việc đều rất ổn (mua “Varjag” của Ucraine nói là để làm casino nổi), nhưng vẫn còn có những thứ khác mà Ucraine không thể bán. Đơn giản bởi vì không có để mà bán.

Và cũng còn những thứ tuy đang có, nhưng (Trung Quốc) không thể khai thác được bằng bất cứ mánh khóe hoặc cái bẫy nào. Cũng đơn giản bởi vì chính chủ sở hữu cũng đang rất cần chúng.

Chính vì thế mà, mặc dù Trung Quốc cũng có những tàu ngầm hạt nhân như vậy, không phải việc nào cung đều đáng “hồ hởi phấn khởi” cả.

Nếu như tin vào Cơ quan Tình báo Mỹ, mà cụ thể là Cơ quan tình báo hải quân ONI,- một cơ quan tình báo Mỹ chưa từng phút nào rời mắt khỏi khu vực (Châu Á- Thái Bình Dương) , thì- ngay cả những tàu ngầm hạt nhân hiện đại nhất của Trung Quốc các dự án 094 và 093 cũng thua xa các tàu ngầm tương tự thế hệ ba của Nga, tức các tàu ngầm dự án 667 BDR và 671 RTMK, đấy là mới chỉ tính theo tiêu chí tiếng ồn.

Trong khi đó, chúng ta (Nga) đã đưa vào trang bị và đang đóng rất thành công các tàu ngầm hạt nhân thế hệ bốn- và các con tàu này đã kịp trở thành căn bệnh trĩ (nguyên văn) rất khó chịu và đáng sợ ngay cả đối với người Mỹ.

Quả thực là đã tồn tại một nghịch lý là không hiểu tại sao trong toàn bộ thời kỳ sụp đổ của ngành công nghiệp quân sự Xô Viết, thì chỉ riêng các xí nghiệp đóng tàu ngầm hạt nhân lại gần như không bị ảnh hưởng gì. Đấy là một thực tế không chỉ làm chúng ta (Nga) vui mừng, mà còn khiến chúng ta phải ngưỡng mộ.

Kết qủa là chúng ta (Nga) có “Severodvinsk” dự án 855 “Yasen” và “Borey” dự án 955. Người Trung Quốc không hề có cái gì tương tự như vậy và sẽ không thể có chúng ngay cả trong tương lai 15- 20 năm nữa.

Tôi có theo dõi một thông tin liên tục chạy trên các mặt báo là Trung Quốc sắp đóng hàng loạt rất nhiều các tàu ngầm hạt nhân, nhưng tôi nghĩ rằng cần phải có một thái độ với thông tin này tương tự như thái độ đối với tin về các tên lửa động cơ hạt nhân của chúng ta (hoài nghi-ND). Có lưỡi trong miệng, tội gì mà không phát (nói)?

Tuyệt đối không nên tranh luận về việc người Trung Quốc có nguồn tài chính, có cơ sở sản xuất hay không. Ở đây, điểm “nhạy cảm” lại ở chỗ khác: có cái gì đó để mà đóng (có kinh phí-ND), có nơi để đóng (nhà máy-ND). Nhưng không có câu trả lời cho câu hỏi “đóng cái gì?”.

Với công nghệ của ngày mai thì Trung Quốc có vẻ như chưa ổn lắm. Nếu không thì tội gì (họ) phải copy trực tiếp bất cứ thứ phương tiện kỹ thuật quân sự nước ngoài nào mà họ vớ được?

Không, thực ra, lấy ví dụ, tên lửa và xe tăng do Trung Quốc sản xuất thì ổn. Nhưng dù sao thì sự khác biệt giữa tên lửa (dù là tên lửa chống hạm) và phương tiện ngầm hạt nhân (tàu ngầm-ND) mang những tên lửa đó vẫn hiện hữu.

Một bước đột phá bất ngờ trong lĩnh vực khoa học của Trung Quốc? Thực sự hơi khó tin. Có lẽ tôi tin nhiều hơn vào giả thiết cho rằng (họ) mua chất xám trên toàn thế giới bằng đồng nhân dân tệ. Nhanh có thành quả hơn, nhưng đắt hơn.

Chính vì thế mà Trung Quốc có hạm đội tàu ngầm, nhưng… Nhưng dù sao thì tạm thời vẫn sẽ là hạm đội tàu ngầm “hạng hai”, dù có so sánh với ai đi nữa. Vâng, hiện nay là như vậy, dù có như thế nào thì vẫn là hạng hai...

Một khi đã đề cập đến chủ đề tàu ngầm, cũng cần phải nói tới tình hình của các tàu ngầm phi hạt nhân (tàu ngầm điện- diezel).

 Trong lĩnh vực này (đối với các tàu ngầm phi hạt nhân) mọi sự cũng không phải đã tốt đẹp như người Trung Quốc muốn. Nói chung, họ (Trung Quốc) rất khá, họ đã nắm được công nghệ AIP – động cơ Stirtling ngay sau người Thụy Điển và người Nhật.

Nhưng trên các tàu ngầm Trung Quốc là các bản “photocopy” động cơ Stirling Thụy Điển thế hệ đầu (những năm 80 thế kỷ trước), trong khi hiện nay trên các “Gotland” (tàu ngầm Thụy Điển- ND) đã là các động cơ Stirling thế hệ ba.

Còn người Nhật có những gì trên 9 chiếc tàu ngầm dự án “Soryu” của “Nagasaki”, tôi không biết chi tiết (nên không bàn), nhưng tin chắc chắn một điều rằng người Nhật tự mình chế tạo động cơ Stirling mà không cần phải copy của ai cả.

Và một ví dụ sáng chói nhất về việc các tàu ngầm Trung Quốc không phải là “đỉnh cao trí tuệ”, đó là cách hành xử của các đại diện Hải quân Pakistan và Hải quân Thái Lan, - những vị đại diện (phái đoàn) này tuy có thể hiện mong muốn mua các tàu ngầm ít tiếng ồn dự án 041 “Yuan”, nhưng lại không vội vàng chồng tiền lên bàn.

Trong khi đó Trung Quốc đã “lên khuôn” 15 chiếc tàu ngầm kiểu này và đã sử dụng chúng. Có thể, “Yuan” sẽ được xuất khẩu- vấn đề là thời gian và giá cả. Còn giá cả Trung Quốc như thế nào, có lẽ không cần phải giải thích.

Về các tàu sân bay, tôi chi muốn nói rất ngắn gọn. Vâng, họ lên khuôn (đóng), vâng, giá thành không đắt đỏ lắm. Hoàn thiện ư, được, họ biết cách làm.

Nhưng dù sao thì chúng (các tàu sân bay Trung Quốc) vẫn chỉ là các tàu tuần dương hạng nặng mang máy bay dự án Xô Viết những năm 70 của thế kỷ trước.

Nhưng các tàu – mới chỉ là một nửa công việc. Còn một nửa thứ hai nữa- đó là vũ khí và các phương tiện phát hiện và bảo vệ. Và trong chuyện này thì không phải mọi thứ đều tỏa sáng như trong lễ hội bắn pháo hoa.

Cách đây khoảng 70 năm về trước, giá trị và sức mạnh của tàu được xác định bằng những tham số, ví dụ như vỏ thép, tốc độ, cỡ nòng của loại vũ khí chủ yếu, cự ly bắn, độ chính xác khi bắn và vân vân.

Ngày hôm nay thì cách tiếp cập khi đánh giá tàu đã có ít nhiều thay đổi. Và hiện nay, tiêu chí quan trọng nhất (để đánh giá ) đối với đại bộ phận các tàu tấn công- đó là chúng có thể mang được bao nhiêu tên lửa chống hạm trên tàu và tốc độ phóng các tên lửa này là như thế nào. Và tất nhiên, tính năng kỹ- chiến thuật của chính các tên lửa đó.

Với những cái đó thì mọi việc có vẻ ổn với các thủy thủ (hải quân) Trung Quốc, nhưng đó chỉ là một cách nhìn lướt qua. Tên lửa có. Nhưng đến đây.... thì lại bắt đầu xuất hiện những chi tiết tế nhị.

Rất đáng buồn, nhưng trong trang bị của Hải quân Trung Quốc (và cũng không chỉ của Hải quân) không hề có một thiết kế nào của chính Trung Quốc.

Không cần phải đi đâu xa để tìm hiểu, có lẽ, 90% toàn bộ tiềm lực quân sự Trung Quốc là “photocopy” (nguyên văn- Xerox- hãng máy photocopy và máy in nổi tiếng- ở Nga từ Xerox thường được hiểu là máy photocopy-ND)

Chúng ta hãy lấy các tên lửa chống hạm để làm mẫu xem xét chứng minh cho nhận định này.

Kiểu tên lửa chống hạm phổ biến nhất do Trung Quốc sản xuất – tên lửa chống hạm (tốc độ) dưới âmỴ-83.

Một kiểu tên lửa tốt, bởi vì trên thực tế đó là “Exocet” Pháp, - kiểu tên lửa đã trở thành kinh điển, nói chính xác hơn, là biến thể MМ.40 blok 3 của nó (Exocet) với động cơ turbin phản lực thay cho động cơ nhiên liệu rắn.

YJ-62. Cũng (có tốc độ) dưới âm, khó có thể nói ai là cha (bản gốc) của nó, nhưng YJ-62 giống Kh-55 Xô Viết và “Tomahawk” (Mỹ).

Các tên lửa (Trung Quốc chế tạo) này là loại vũ khí có chất lượng tốt, tuy nhiên- đó là chất lượng của những năm 70 thế kỷ trước.

Còn có những kiểu mới hơn. YJ-18 và CX-1, chúng đã là các tên lửa siêu âm. Nó “lấy giống từ đâu”, rất khó nói, nhưng các chuyên gia tên lửa thường tập trung sự chú ý của mình vào những điểm giống nhau giữa CX-1 Trung Quốc với “Yakhont” của chúng ta, hay cũng chính là P-800 “Oniks” và “Brahmos”.

Có vẻ như Nga không bán thiết kế và tên lửa thành phẩm (Yakhont-ND) cho Trung Quốc, nhưng..... Các phiên bản xuất khẩu của “Yakhont” đã được cung cấp cho Syria, Indonexia và Việt Nam.

Có thể đã có ai đó trong số đó chia sẻ (với Trung Quốc) xuất phát từ tấm lòng đôn hậu, hoặc là, - khi đó thì xin hãy nhận lời chúc mừng chân thành của tôi- Tình báo Trung Quốc làm việc quá xuất sắc.

Nói chung, có thể ngồi rất lâu như thế để xem xét tất cả theo tinh thần trên. Trên thực tế thì những gì có trong trang bị của Hải quân PLA- đó là “Xerox” (copy). Có thể nói như vậy về tất cả các vũ khí khác có trên các tàu.

Tên lửa phòng không, radar, hệ thống thủy âm, phương tiện chống ngầm, phương tiện tác chiến điện tử... Tất cả đều copy từ những mẫu nước ngoài nào đó.

Tôi không hề muốn nói rằng tất cả những thứ nhập khẩu đều chắc chắn là đồ bỏ. Đặc biệt là với vũ khí Nga. Hoàn toàn không.

Nhưng đã tồn tại một nguyên tắc được tất cả thừa nhận là tất cả các mẫu xuất khẩu đều có sự khác biệt so với bản gốc. Đơn giản hơn một chút. Và nhìn thấy (phát hiện) ở cự ly kém xa hơn một chút, và bay cũng chậm hơn một chút. Thôi, các vị tự hiểu cả đấy.

Lại còn những thứ không bao giờ được bán. Ngay trên đất Ucraine cũng không thể tồn tại những thứ đó....

Và trong trường hợp có các hoạt động tác chiến với một cường quốc có kỹ thuật phát triển hơn thì hoàn toàn có thể xảy ra khả năng là tất cả các kiểu vũ khí Trung Quốc sẽ kém hơn hàng chục lần so với vũ khí của quốc gia đối phương mà Trung Quốc (muốn hoặc) buộc phải đối đầu.

 Và lúc đó thì vấn đề đã trở nên cực kỳ nghiêm trọng, tấm gương rực rõ nhất- cuộc xung đột tranh giành các đảo Falkland giữa Vương quốc Anh tiên tiến và Argentina tầm tầm vẫn còn đó.

Đóng một đống cực lớn các tàu (rất nhiều tàu) - đó mới chỉ là phần đầu của công việc. Phần thứ hai- trang bị vũ khí cho chúng (các tàu đó). Phần thứ ba- biến các tàu mới chỉ có vỏ không thành những tàu chiến. Phần thứ ba – đấy là phần phức tạp nhất, như các bạn biết đấy.

Sẽ lại là tội lớn nếu không dẫn ra đây ví dụ “Liêu Ninh”, chính xác hơn, là một mớ các vụ tai nạn và sự cố xảy ra trên chiếc tàu “Liêu Ninh” này. Nếu chỉ phải gói gọn trong 2 từ thì- chiếc tàu tuần dương thuần Nga này quyết không chịu chung sống hòa bình với những chiếc máy bay chỉ gần giống Nga.

Và đây, tiêm kích hạm J-15 – đó là phiên bản cải tiến và hoàn thiện của Su-33 (xin chân thành cảm ơn các bạn Ucraine đã cung cấp (Su-33) đi kèm với con tàu này cho Trung Quốc), mà Su-33 thì lại là Su-27K.

Chiếc máy bay cải tiến này không muốn hạ cánh xuống con tàu cũng đã cải tiến. J-15 đã cho thấy mình là một máy bay cực nhiều vấn đề với hệ thống điều khiển thất thường, và vì thế đã dẫn đến nhiều vụ tai nạn và thảm họa.

Và, theo những thông tin mới có được, (các kỹ sư) Trung Quốc đã ngồi vào bàn để thiết kế máy bay khác để thay thế cho một sản phẩm tuy là sáng tạo cho hải quân nhưng rõ ràng là không thành công này.

Nhưng mà còn một cái đinh nhỏ nữa (nguyên văn- vấn đề).

Hải quân Trung Quốc không hề có kinh nghiệm tác chiến cả trên mặt nước, lẫn dưới mặt nước, lẫn trên không gian phía trên mặt nước. Có nghĩa là kinh nghiệm thì có đấy, nhưng....

Thậm chí ngay cả trong Chiến tranh Thế giới thứ hai người Trung Quốc cũng không đánh nhau với ai.

Người Nhật thắng họ nhanh quá (khiến họ không kịp đánh nhau). Vâng, trong những năm 1950, họ (Trung Quốc) đã tiến hành các chiến dịch cướp đoạt lãnh thổ, trong những năm 1970 Trung Quốc đã “đạp” (nguyên văn) Việt Nam để cướp các đảo Hoàng Sa, trong những năm 80- chiếm lãnh thổ (một số đảo) trên quần đảo Trường Sa.

Nhưng xét tổng thể - đó chỉ là các chiến dịch đổ bộ cục bộ.

Ở đây không hề có chuyện “Hỡi tiếng Sấm Chiến thắng, hãy rền vang”, hoàn toàn không. Cũng không hề có được những kinh nghiệm tích lũy trong chỉ huy hải quân. Tức là không có chữ Kinh nghiệm được viết hoa.

Kinh nghiệm chỉ huy các binh đoàn tàu lớn, kinh nghiệm triển khai bám liên tục đội hình tàu đối phương tiềm năng, kinh nghiệm hoạt động của các tàu ngầm ở những khu vực biển cách xa căn cứ của mình......

Nói ngắn gọn: (Trung Quốc không có) tất cả những gì mà Hải quân Mỹ và Hải quân Liên Xô đã tập luyện thành thục và dày công tích lũy trong thời kỳ Chiến tranh lạnh.

Và kinh nghiệm đó (của Hải quân Mỹ và Hải quân Liên Xô) đã không chìm xuống đáy biển, nó (kinh nghiệm) đó vẫn còn ghi chép cụ thể trong các giáo trình, trong tư duy phương pháp luận, trong các hướng dẫn... Trong sách giáo khoa dành cho học viên các khoa tương ứng của các học viện nhà trường.

Tất nhiên, mọi thứ đều có thể mua/ăn cắp/tiếp cận bằng các biện pháp gián điệp. Nhưng vấn đề là hiệu suất (hiệu quả).

Còn bây giờ thì bàn đến vấn đề quan trọng nhất. Trung Quốc cần một hạm đội (lực lượng hải quân ) như vậy để làm gì?

Có thể, chính vì thế mà tôi đã đặt một cái “tít” như vậy cho bài viết này (Hải quân Trung Quốc: dọa ai và đáng sợ đến mức nào?”-ND). Rất khó và rất phức tạp để có thể hiểu đúng bản chất và trả lời đúng câu hỏi này.

Một mặt, dễ hiểu là vào thời điểm hiện tại Trung Quốc sẽ không lao vào một cuộc xung đột trực tiếp với các nước láng giềng. Các đảo và các đảo nhỏ không đủ giá để phát động dù là một cuộc chiến tranh cục bộ nhỏ. Vào thời buổi bây giờ, CHNDTH đơn giản là sẽ tìm cách khác.

Hơn nữa, ngay trước mắt Trung Quốc là tấm gương của Nga. – chỉ mỗi vì (tội) sát nhập Crimea hoàn toàn chính thống mà (Nga) phải nghiến răng chịu cấm vận đến cả những quả cà chua. Ý tưởng tấn công và chiếm đoạt lãnh thổ (nước khác) chắc gì đã này ra trong đầu ai đó trên đất Trung Quốc (giới lãnh đạo) vào lúc này.

Và quả thực, giá các đảo nhỏ kiểu Trường Sa và Senkaku không đủ để Trung Quốc phát động chiến tranh. Chúng (các đảo trên) chắc chắn không phải là tầm Crimea.

Cũng không đáng để nói về nỗ lực và tham vọng (của Trung Quốc) thống trị các Đại dương Thế giới, tôi nghĩ thế. Bởi vì chỉ riêng việc có vài động thái tìm cách nổi loạn như vậy thì ngay lập tức sẽ kéo theo sự xuất hiện tất cả các lực lượng có thể của Mỹ cộng với lực lượng của các nước đồng minh. Và ở đây thì phương án “Một mình Trung Quốc chống lại tất cả” chắc gì sẽ đúng lúc đúng chỗ.

Thế nhưng, (tham vọng của Trung Quốc ) giành quyền kiểm soát các khu vực lãnh thổ (vùng biển) tiếp giáp, và đặc biệt là kiểm soát vùng biển Ấn Độ Dương, nơi có một khối lượng khổng lồ các tàu chở dầu cho Trung Quốc từ Trung Đông tới, - đấy là chuyện gần như chắc chắn .

An ninh năng lượng- ngày hôm nay là cực kỳ quan trọng, còn ngày mai- đó là nhân tố mang tính sống còn. Chính đây là nguyên nhân (lý do) khiến Trung Quốc bắt đầu triển khai thực hiện ở quy mô lớn và với một tiến độ vũ bão kế hoạch đóng các tàu chiến (đặc biệt là các tàu lớn) tất cả các lớp có thể. Cách giải thích như vậy có lẽ thuyết phục hơn cả.

(Trung Quốc muốn xây dựng) một Lực lượng hải quân đủ có thể đảm bảo bảo vệ Trung Quốc trước các cuộc phong tỏa đường biển và trước các cuộc tấn công từ hướng biển.

Tất nhiên, ý tưởng tấn công một đất nước với dân số và tiềm lực quân sự như vậy (Trung Quốc) nghe có vẻ không tưởng, nhưng phong tỏa đường biển và đường bộ- đó là khả năng hết sức thực tế.

Đáng giá thấp đối thủ tiềm năng là mối nguy hiểm chết người, nhưng đánh giá quá cao (đối thủ tiềm năng)- lại bất lợi về mặt kinh tế. Tôi không tự đặt ra cho mình mục tiêu xúc phạm sức mạnh hải quân Trung Quốc, mà chỉ đơn giản cho rằng cần phải có thái độ hoài nghi hơn (đối với sức mạnh hải quân Trung Quốc).

Tổng lượng giãn nước mà Hải quân PLA có thêm hàng năm, là rất đáng nể. Còn chất lượng - Chất lượng thì còn phải cải thiện nhiều hơn nữa.

Cũng có thể, nếu muốn cho Hải quân PLA thực sự “sánh vai” với hải quân các cường quốc hàng đầu trên thế giới, thậm chí (Trung Quốc) còn cần phải xem xét lại chính sách của mình trong lĩnh vực hoạt động khoa học- kỹ thuật.

Lê Hùng- Nguyễn Hoàng (dịch)
Theo Baodatviet.vn