Trên đỉnh đồi, những búi cỏ khô chen lẫn những cành lau trổ bông bàng bạc, những dây leo khô bện vào nhau thành từng đám nâu xỉn che dần đống bê tông khổng lồ màu xám. Pháo đài Đồng Đăng (Lạng Sơn) 38 năm trước từng cất lên khúc bi tráng trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979.
 

Nằm trên một ngọn đồi phía Nam thị trấn Đồng Đăng, pháo đài Đồng Đăng là một hệ thống lô cốt vững chắc do Pháp xây dựng trước năm 1945 để khống chế một vùng biên giới. Mái lô cốt bị quân Trung Quốc đánh sập.

Ngày 17.2.1979, khi quân Trung Quốc đồng loạt nổ súng xâm lược, đại đội 5 Công an vũ trang Lạng Sơn (nay gọi là Bộ đội biên phòng) với hơn 100 tay súng được bố trí phòng thủ tại đây. Xe tăng địch tràn vào thị trấn, hàng trăm người dân Đồng Đăng cũng chạy lên pháo đài trú ẩn.

Những ngày đầu cuộc chiến, nhờ vào địa thế hiểm trở, quân và dân ta đã đánh bật nhiều đợt tấn công theo kiểu biển người của địch, tiêu diệt hàng trăm tên.

Lỗ châu mai nhìn từ bên trong pháo đài.

Hơn một tuần giao chiến, lực lượng ta bị thương vong nhiều nên phải rút vào sâu trong pháo đài.

Quân Trung Quốc lúc này tiếp cận được đường hầm vào pháo đài, chúng đặt thuốc nổ giật sập cửa vào hầm ngầm nhưng chỉ phá được phần lô cốt bên trên.

Chúng bèn dùng lựu đạn cay thả xuống hầm, dùng súng phun lửa phun vào các ngách hầm.

Chỉ có 6 người sống sót và thoát ra, còn hàng trăm người dân và chiến sĩ cố thủ đều đã hy sinh trong pháo đài.

Cuộc chiến đã qua đi gần 40 năm, bên dưới đống đổ nát của pháo đài Đồng Đăng im lìm, thị trấn Đồng Đăng giờ đây đang phát triển nhanh chóng, mang dáng dấp của một đô thị vùng biên.

Nhà ga Đồng Đăng nhìn từ phía pháo đài.

Trong sân ga, người dân Đồng Đăng thong thả tập thể dục bên những toa tàu đợi chất hàng.

Người dân tấp nập mua sắm trên phố Nam Quan, ngay dưới chân ngọn đồi của pháo đài.

Phút bình yên của hai mẹ con tại một hàng tạp hoá trên phố Nam Quan, thị trấn Đồng Đăng.

Mầm xanh mới nhú trên những cành khô, nổi bật trên nền đá xám của di tích.

Theo Dân Việt